Το Bloomberg Παραδέχεται Ευθέως πως «η Ρωσία Είχε Δίκιο: το Ευρωπαϊκό Αέριο Σχιστών Αποδείχθηκε Αποτυχία»!

Με αφοπλιστική ειλικρίνεια το αμερικανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg σε πρόσφατο άρθρο του παραδέχεται πως η πολυδιαφημισμένη – από Ε.Ε. και ΗΠΑ - προσπάθεια να αναδειχθούν τα αποθέματα αερίου σχιστών (shale gas) της Γηραιάς Ηπείρου σε εναλλακτική πηγή ενέργειας σε σχέση με τις εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία ήταν ανεπιτυχής.

Ή για να είμαστε πιο ακριβείς, το Bloomberg αναγνωρίζει ρητά πως «η Ρωσία είχε δίκιο: το αέριο σχιστών στην Ευρώπη αποδείχθηκε αποτυχία» (“Russia Was Right: Shale in Europe Has Proved a Dud”)! Μάλιστα, για να δηλώσει την αποτυχία επιλέγει να χρησιμοποιήσει την αγγλική λέξη “dud” που ανήκει μάλλον στην αργκό, με όλο το ακόμη πιο υποτιμητικό «φορτίο» που έχει μία τέτοια επιλογή …

Το άρθρο αναφέρει το χαρακτηριστικό παράδειγμα της βρετανικής Cuadrilla Resources Ltd. η οποία, έξι χρόνια μετά το πολύ υποσχόμενο άνοιγμα των γραφείων της στην Βαρσοβία, δεν έχει πραγματοποιήσει ούτε μία γεώτρηση επί πολωνικού εδάφους. Κι όμως, όταν εγκαταστάθηκε στην Πολωνία η Cuadrilla, η κυβέρνηση της χώρας ήταν η πιο πρόθυμη στην Ευρώπη να επιτρέψει την εφαρμογή του fracking (υδραυλική ρωγμάτωση). Την εποχή εκείνη, μόλις ξεκινούσε στις ΗΠΑ η «επανάσταση του αερίου σχιστών» ή shale gas με την υπερδύναμη να έχει φτάσει σήμερα να θεωρείται η μεγαλύτερη παραγωγός φυσικού αερίου στον κόσμο. Σήμερα, όλες οι μεγάλες εταιρείες υδρογονανθράκων – η Exxon Mobil, η Chevron και η Shell - που έβλεπαν την Πολωνία ως το «Τέξας» του ευρωπαϊκού shale gas έχουν πλέον αποχωρήσει και ψάχνουν αλλού για πιθανές ευκαιρίες στον χώρο της έρευνας…

Γιατί, όμως, η εξόρυξη του αερίου σχιστών δεν προχώρησε με ταχύτητά ανάλογη με αυτή των ΗΠΑ, τη στιγμή, μάλιστα, που υπάρχει η πολιτική βούληση της ενεργειακής απεξάρτησης από τις ρωσικές εισαγωγές; Μια σημαντική πτυχή αναδεικνύει ο Michael Barron, διευθυντής παγκόσμιων ενεργειακών και φυσικών πόρων της Eurasia Group, συμβουλευτικής εταιρείας εκτίμησης πολιτικού ρίσκου : «Η Ευρώπη είναι πολύ πιο πυκνοκατοικημένη, συνεπώς οι άνθρωποι ζουν πολύ πιο κοντά στις δραστηριότητες αυτές από ό, τι στις ΗΠΑ» και τονίζει ότι «η ανησυχία της κοινής γνώμης είναι πολύ μεγάλη».

Η ανησυχία αυτή εκφράζεται και με την αυστηρή περιβαλλοντική νομοθεσία. Την πραγματικότητα αυτή πιστοποιεί και ο Marek Madeja, ο διευθυντής υπηρεσιών φρεάτων της Cuadrilla στην Πολωνία: «Δεν είναι εύκολο. Το κόστος της εξόρυξης είναι πολύ πολύ μεγαλύτερο στην Ευρώπη απ’ ό, τι στις ΗΠΑ και υπάρχουν τόσοι κανονισμοί σε κάθε βήμα», μιλώντας στο αμερικανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο. Πραγματικά, η Πολωνία απαιτεί από όσους προχωρούν σε έρευνες να υποβάλουν αναλυτικό πενταετές επιχειρησιακό σχέδιο πριν καν προχωρήσουν σε εξόρυξη. Για κάθε αναπροσαρμογή του σχεδίου, οι εταιρείες πρέπει να κάνουν αίτηση που για να εγκριθεί μπορεί να χρειαστούν μήνες ή ακόμα και χρόνια, τονίζει ο Madeja.

Ωστόσο, το δυναμικό της Ευρώπης σε αέριο σχιστών είναι πολύ σημαντικό. Ισοδυναμεί με τα τέσσερα πέμπτα αυτού των ΗΠΑ, τονίζει το Bloomberg. Όμως, δεν είναι μόνο οι περιβαλλοντικές ανησυχίες, αλλά και οι γεωλογικές συνθήκες που καθιστούν πιο δύσκολη την εξόρυξη στην Ευρώπη. Ελάχιστα πηγάδια έχουν εμφανίσει εμπορικά εκμεταλλεύσιμη ροή φυσικού αερίου. «Το πρόβλημα είναι πως στην Ευρώπη δεν υπήρξε ποτέ μία ‘κρίσιμη μάζα’ πηγαδιών για συνέργειες και αποτελεσματικότητα κόστους», τονίζει ο Barron, ενώ υπογραμμίζει πως είναι φανερό πως στη Γηραιά Ήπειρο το αέριο σχιστών δεν θα ‘ναι ποτέ ο παράγοντας που θα «αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού», όπως στις ΗΠΑ.

Άλλος ένας παράγοντας που εμπόδισε την ανάπτυξη του shale gas στην Ευρώπη είναι η ραγδαία μείωση των τιμών πετρελαίου από πέρυσι τον Ιούνιο, καθώς οι τιμές φυσικού αερίου διαμορφώνονται με βάση αυτές του αργού.

Η κρίση στην Ουκρανία υποτίθεται πως θα δρούσε ως καταλύτης για την απεξάρτηση των χωρών της Ευρώπης από τις εισαγωγές ρωσικού αερίου. Για την ίδια, ωστόσο, την Ουκρανία, που επιδιώκει με κάθε μέσο να απαλλαγεί από την ενεργειακή κηδεμονία του Κρεμλίνου, η αιματηρή σύγκρουση ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους Ρώσους αυτονομιστές έχουν οδηγήσει την Shell στο να εγκαταλείψει το Ντόνετσκ, κέντρο των ανταρτών στα τέλη του 2014. Αλλά και η αμερικανική Chevron σταμάτησε, λίγο αργότερα, τις έρευνες που είχε αρχίσει στις δυτικές περιοχές της Ουκρανίας, μολονότι θεωρούνται πιο ασφαλείς.

Γενικά, εξάλλου, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ισχύει είτε ευθεία απαγόρευση της υδραυλικής ρωγμάτωσης, της περιβαλλοντικά αμφιλεγόμενης μεθόδου εξόρυξης του shale gas, γνωστής με το αγγλικό όνομα fracking, είτε ένα moratorium μέχρι να εξακριβωθούν καλύτερα οι επιπτώσεις της μεθόδου στο περιβάλλον. Έτσι, στη Γαλλία, μια χώρα που εκτιμάται ότι διαθέτει τις μεγαλύτερες ποσότητες αερίου σχιστών στο υπέδαφός της σε όλη την Ευρώπη, η κυβέρνηση παραμένει αταλάντευτα αντίθετη στο fracking ενώ η απόλυτη απαγόρευσή του αναμένεται να ισχύσει τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2017. Η Ισπανία, άλλη μία χώρα με αξιοσημείωτα αποθέματα, έχει επεκτείνει τις άδειες ερευνών αλλά δεν έχει ακόμη προχωρήσει σε περιβαλλοντικές εγκρίσεις, ενώ πολλές περιφέρειες έχουν απαγορεύσει την υδραυλική ρωγμάτωση υπό το φόβο της μόλυνσης του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα.

Κι έτσι, όπως σημειώνει το Bloomberg, οι μικρές εταιρείες που παραμένουν στην Ευρώπη και ασχολούνται με το shale gas βρίσκονται, κυρίως, στην Πολωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου, όμως, και εκεί έχουν να αντιπαλέψουν τη γραφειοκρατία, την δαιδαλώδη φορολογική νομοθεσία, αλλά και την αρνητική στάση των τοπικών αρχών απέναντι στο fracking. Όσον αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο, παρά τη στήριξη του επανεκλεγέντος Ντέηβιντ Κάμερον, το fracking συνεχίζει να συναντά την αντίδραση των τοπικών κοινωνιών που εκφράζουν φόβους πως η έγχυση χημικά επεξεργασμένου ύδατος στο υπέδαφος θα μολύνει το περιβάλλον και θα προκαλέσει σεισμούς. Ενδεικτικό του κλίματος είναι πως στη Βρετανία, παρά την κυβερνητική υποστήριξη, λειτουργούν μόνο 12 πηγάδια εξόρυξης αερίου σχιστών, αν και οι έρευνες μπορεί να επιταχυνθούν, εφόσον, βέβαια, τα νέα πηγάδια αποδειχθούν εμπορικώς βιώσιμα.

Όπως έγραφε το Bloomberg στο εν λόγω δημοσίευμα στις αρχές του μήνα, υπάρχει στη Δανία κάποιος ενθουσιασμός για το shale gas, καθώς η γαλλική Total  είχε κερδίσει δύο παραχωρήσεις και επρόκειτο να προβεί σε εξορύξεις εντός του έτους. Ωστόσο, η ειρωνεία των γεγονότων ήθελε λίγες μόνο μέρες μετά, στις 21 Μαΐου, η ίδια η γαλλική εταιρεία να αφήνει τη μία από τις δύο παραχωρήσεις. Η Total παραιτήθηκε από την άδεια για άντληση αερίου σχιστών στην χερσόνησο της Ζηλανδίας στη Βόρεια Δανία, κοντά στην πρωτεύουσα της χώρας Κοπεγχάγη μετά από τα αποθαρρυντικά αποτελέσματα των πρώτων ερευνών. Μάλιστα, η εταιρεία αναγκάστηκε να διευκρινίσει ότι η απόφασή της δεν οφείλεται στις επικρίσεις που δέχθηκε για την άλλη εξόρυξή της στη Δανία και ειδικότερα στην βόρειο Γιουτλάνδη, όπου προσωρινά σταμάτησε τις εργασίες της μετά τη χρήση μη εγκεκριμένων χημικών ουσιών κατά τη διαδικασία του fracking. Πάντως, ο Δανός Υπουργός Ενέργειας Rasmus Helveg Petersen δήλωσε ικανοποιημένος για την παραίτηση της Total από την άδεια στην χερσόνησο της Ζηλανδίας …

Συμπερασματικά, όπως τονίζει ο αναλυτής του Bloomberg Intelligence, Philipp Chladek, το shale gas θα παραμείνει εσαεί μία συμπληρωματική πηγή προμήθειας αερίου για την Ευρώπη, στην οποία το συμβατικό αέριο, είτε μέσω αγωγών από τη Ρωσία είτε από άλλους προμηθευτές, θα παραμείνει η πιο φθηνή επιλογή.

«Το fracking σαν μονοπάτι προς την ανεξαρτησία ήταν ένα όνειρο που απλά δεν θα πραγματοποιηθεί», λέει ο Chladek. «Δεν θα έλεγα ότι το αέριο σχιστών στην Ευρώπη είναι νεκρό, αλλά είναι πιο δύσκολο από ό, τι νόμιζε ο κόσμος» να αναπτυχθεί η παραγωγή του, καταλήγει ο αναλυτής του Bloomberg Intelligence.

Δεν θα πρέπει, άρα, να μας εκπλήσσει που ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν για την Ενεργειακή Ένωση Μάρος Σέφκοβιτς και η ΕΕ γενικότερα δεν κάνουν πλέον λόγο για το αέριο σχιστών της Ευρώπης, αλλά για εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ. Μάλιστα οι εισαγωγές αυτές προωθούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη σχετική στρατηγική της στο πλαίσιο της κυοφορούμενης Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων (ΤΤΙΡ) – μίας συμφωνίας τόσο πολυδιαφημισμένης αλλά και αμφιλεγόμενης όσο τουλάχιστον και το ευρωπαϊκό shale gas … 
  energia.gr 27/5/15