Νέστωρ: ανακαλύπτοντας τα μυστήρια του σύμπαντος στο βυθό της θάλασσας

Πριν από 2.000 χρόνια, πριν υπάρξουν τα επιστημονικά μέσα που απέδειξαν την ύπαρξη των ατόμων, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ήδη διατυπώσει τη δική τους θεωρία. Οι απόγονοί τους συνεχίζουν να είναι στην πρώτη γραμμή της επιστημονικής έρευνας, όπως αποδεικνύεται από το πρόγραμμα "Nestor" στην Πύλο. Το έργο αυτό περιλαμβάνει ένα υποβρύχιο τηλεσκόπιο στο βυθό της Μεσογείου, που εντοπίζει τα νετρίνα, σε μία προσπάθεια να διαλευκάνει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος.


Ο Αμερικανός φυσικός Φρέντερικ Ρέινς, εξηγεί ότι τα νετρίνα είναι "η πιο μικρή ποσότητα ύλης που μπορεί να φανταστεί ποτέ ο άνθρωπος". Ταξιδεύοντας με την ταχύτητα του φωτός και μένοντας ανεπηρέαστα από τα μαγνητικά πεδία, τα νετρίνα διασχίζουν τη Γη μεταφέροντας πολύτιμες πληροφορίες από τα βάθη του σύμπαντος. Όσο περισσότερα γνωρίζουμε για αυτά, τόσο καλύτερα κατανοούμε πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν αλλά και πώς λειτουργεί σήμερα.

Ωστόσο, η ακριβής παρατήρησή τους αποδεικνύεται δύσκολη. Η κοσμική ακτινοβολία που φτάνει στην επιφάνεια της Γης στρεβλώνει τις ενδείξεις. Αυτό βέβαια μπορεί να αντιμετωπισθεί με την εγκατάσταση τηλεσκόπιου στον βυθό της θάλασσας, καθώς το νερό λειτουργεί σα φίλτρο για την ακτινοβολία.

Ο Νέστωρ, το υποβρύχιο τηλεσκόπιο νετρονίων που μοιράζεται το όνομα  ομηρικό βασιλιά της Πύλου αναπτύχθηκε γι αυτόν ακριβώς το λόγο το λόγο. Όταν ολοκληρωθεί, θα εγκατασταθεί σε βάθος 5.200 μέτρων, σε απόσταση 30χλμ. από την ηπειρωτική χώρα της Πελοποννήσου.

Μέρος της χρηματοδότησής του ελπίζεται ότι θα προέλθει από το πρόγραμμα Horizon 2020, το πρωτοπόρο πρόγραμμα έρευνας και καινοτομία της ΕΕ, το οποίο από το 2014 μέχρι το 2020 θα δαπανήσει 80 εκατομμύρια για την έρευνα, την καινοτομία και την τεχνολογική ανάπτυξη στα κράτη μέλη.

Ο Δρ. Γιώργος Σταυρόπουλος , διακεκριμένος φυσικός στο Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής και Στοιχειωδών Σωματιδίων (INNP) που είναι υπεύθυνο για το πρόγραμμα, δήλωσε ότι
"η ΕΕ έχει σημαντικές τεχνολογικές δυνατότητες και μπορεί να προβάλλει το υψηλό επίπεδο των επιστημόνων της μέσα από αυτή την πρωτοβουλία".

Όπως συμβαίνει και με άλλα έργα υποδομής που συγχρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Στρατηγικής για την έρευνα υποδομών, η ίδια η Πύλος απολαμβάνει τα οφέλη, καθώς γίνεται όλο και πιο ελκυστική στις επιχειρήσεις. Σε μία χώρα που παλεύει να ξεπεράσει την οικονομική κρίση, αυτό το πείραμα αποτελεί μία καλή ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη.
[europarl.europa.eu]
28/3/14