ΥΠΕΚΑ: Ομιλία Υπουργού ΠΕΚΑ, Γιάννη Μανιάτη, στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά την εξέταση του σχεδίου Νόμου για την Κύρωση Συμφωνίας Φιλοξενούσ​ας Χώρας, μεταξύ Ελληνικής Δημοκρατία​ς και TRANS ADRIATIC PIPELINE AG

ΥΠΕΚΑ, 3-12-13

-

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, χαίρομαι γιατί για άλλη μια φορά έγινε στο Εθνικό Κοινοβούλιο μια πολύ γόνιμη και δημιουργική συζήτηση. Εγώ θα επιδιώξω να καταθέσω ορισμένες σκέψεις και να απαντήσω σε ερωτήματα που τέθηκαν.

Θεωρώ προφανές, αυτονόητο και αυταπόδεικτο, ότι συμφωνούμε όλοι πως η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης συνιστά την κορυφαία πολιτική, αναπτυξιακή και κοινωνική επιλογή όλων των κρατών-μελών.

 

Όταν λέμε «ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης», εννοούμε τρία πράγματα: Διαφοροποίηση πηγών τροφοδοσίας, διαφοροποίηση οδεύσεων τροφοδοσίας και ανεκτές τιμές για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Αυτά τα τρία συνιστούν τους πυλώνες άσκησης πολιτικής από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατά συνέπεια, αδικούμε τη σοβαρότητα του θέματος όταν βάζουμε αυτά τα ζητήματα στην προκρούστεια κλίνη μικρών, ή μικροκομματικών, ή πρόσκαιρων σκοπιμοτήτων.

Ξεκινώ με την πρώτη παρατήρηση – ερώτηση:

Ο Νότιος Διάδρομος, ο TAP, είναι άραγε σημαντικός για την Ευρώπη; Και αν ναι, είναι εξαιρετικά σημαντικός για την Ελλάδα και άρα συνιστά μία εθνική επιτυχία, ναι ή όχι;
Απαντώ ευθέως: Επί δέκα χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να υλοποιήσει το Νότιο Ευρωπαϊκό Διάδρομο με επισκέψεις του κ. Μπαρόζο, Επιτρόπων, Προέδρων Δημοκρατίας Γαλλίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας, Μεγάλης Βρετανίας, του Έλληνα Προέδρου Δημοκρατίας, του Πρωθυπουργού, των πάντων. Άρα, η υλοποίηση του Νοτίου Διαδρόμου είναι ένα κορυφαίο ενεργειακό θέμα της Ευρώπης.

Μέσα σ’ αυτό το μεγάλο θέμα η Ελλάδα άραγε έπαιξε κάποιον ιδιαίτερο ρόλο; Σας θυμίζω ότι η Ελλάδα, έχοντας στη φαρέτρα της τον ITGI και τον TAP, πάλευε με μεγαθήρια που στήριζαν το NABUCCO. Ήμασταν απελπιστικά μόνοι -εμείς ως Ελλάδα και η Ιταλία- και καταφέραμε και κερδίσαμε το NABUCCO, όχι μόνο επειδή η Ελλάδα ήταν ηρωική και τα κατάφερε, αλλά επειδή η γεωγραφία μας βοήθησε, επειδή οι προτάσεις που κατατέθηκαν ήταν εξαιρετικά ρεαλιστικές και γιατί αποδείχθηκε αυτό που ξέραμε όλοι όσοι ασχολούμαστε με το χώρο της ενέργειας, ότι δηλαδή ο NABUCCO είναι ένα mega project που δεν είναι ρεαλιστικό, γιατί πολύ απλά δεν έχει αέριο να τον τροφοδοτήσει. Είναι ένας μέγας σχεδιασμός που στηριζόταν στον αέρα. Και όταν προσαρμόστηκαν οι σχεδιασμοί των πολύ ισχυρών κρατών που ήταν υπέρ του NABUCCO, στο NABUCCO WEST -στο μικρό NABUCCO- και πάλι απεδείχθη ότι η Ελλάδα με υπευθυνότητα και χωρίς πολλές φωνές, σε συνεργασία και συνεννόηση με τα consortia που στήριζαν είτε τον ITGI είτε τον TAP και σε πολύ στενή συνεργασία με την Ιταλία, καταφέραμε και καταθέσαμε μία πολύ σοβαρή, ρεαλιστική πρόταση που απέδειξε τη δυνατότητά της να χρηματοδοτηθεί από τις τράπεζες και γι’ αυτό επελέγη τελικά o TAP.

Άρα, η απάντηση στο ερώτημα «είναι σπουδαίος ο TAP;» είναι ναι, συνιστά μία σπουδαία εθνική επιτυχία που τεκμηριώνεται και από το γεγονός ότι ο ίδιος ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας είπε ότι είναι η σπουδαιότερη διεθνής είδηση σε θέματα αγωγών μέσα στο 2013.

Δεύτερον, Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη: Μου έχει δοθεί η δυνατότητα πολλές φορές να το πω. Θα χαρώ να γίνει μία μεγάλη συζήτηση στην Ολομέλεια για τον Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Ο Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη πάγωσε, επειδή ο τότε Πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, κ. Μπορίσοφ, αποφάσισε να ακυρώσει το έργο παρά την ομόφωνη αντίδραση, τη συντονισμένη συναντίδραση Ελλάδας και Ρωσίας. Η Ελλάδα είχε εγκρίνει όλες τις περιβαλλοντικές άδειες του Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και γι’ αυτό δεν είχε πια άλλα όπλα ο κ. Μπορίσοφ και υποχρεώθηκε να πάρει μία αυθαίρετη απόφαση στο Υπουργικό του Συμβούλιο.

Τρίτη παρατήρηση: Άκουσα με πολύ μεγάλη προσοχή την αγωνία των συναδέλφων, γιατί είναι ειλικρινής αγωνία, άραγε, η χώρα έχει έναν μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό; Θέλω να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας. Ποτέ καμία χώρα δεν μπορεί να είναι σίγουρη ότι αυτό που έχει γραφτεί στα χαρτιά, συνιστά πραγματικά έναν μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό που μπορεί να αντέξει τα επόμενα δεκαπέντε-είκοσι χρόνια.
Να σας δώσω παραδείγματα; Ήξερε η Γερμανία πριν από τρία χρόνια ότι θα γινόταν το ατύχημα στη Φουκουσίμα και θα έπαιρνε απόφαση να κλείσει όλους τους πυρηνικούς της αντιδραστήρες; Ήξερε η Ευρώπη πριν από επτά χρόνια, όταν σχεδίαζε τις πολιτικές της για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ότι θα ήταν μία απίστευτη ιστορία που θα δημιουργούσε πάνω από 500 δισεκατομμύρια έλλειμμα στις ευρωπαϊκές οικονομίες και βλέπουμε σήμερα τη Γερμανία να ανατρέπει πολιτικές, την Ισπανία το ίδιο, την Πορτογαλία το ίδιο, την Ελλάδα το ίδιο;  Ήξερε κανένας πριν επτά-οκτώ χρόνια ότι το σχιστολιθικό αέριο, αυτή η καινούργια ανακάλυψη στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα άλλαζε πλήρως τον ενεργειακό χάρτη και μια χώρα εξαρτημένη από εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου, όπως ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες, να είναι σήμερα αυτάρκης και του χρόνου να είναι εξαγωγέας;
Γιατί τα λέω αυτά; Τα λέω γιατί πραγματικά έχουμε βαθειά ανάγκη από έναν σοβαρό, πολυπαραμετρικό, μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό, ταυτόχρονα όμως οφείλει η κάθε κοινωνία, το κάθε κράτος, να είναι έτοιμο να προσαρμοστεί σε αυτό που οι διεθνείς συνθήκες επιβάλλουν.

 

Θα σας δώσω μερικά παραδείγματα, προσπαθώντας να σας πείσω ότι η Ελλάδα στα βασικά σημεία, ναι, έχει μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό:

• Πρώτον, ναι η Ελλάδα ξεκινά, με πολλή σοβαρότητα, έρευνες υδρογονανθράκων και στη θάλασσα και στη στεριά. Αυτό συνιστά μία επιλογή.
• Δεύτερον, ναι η Ελλάδα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που έχει δώσει αναλογικά τα περισσότερα κονδύλια για εξοικονόμηση ενέργειας, σε σχέση με τον πληθυσμό. Επενδύουμε ένα δισεκατομμύριο ευρώ για εξοικονόμηση ενέργειας. Είναι η μεγαλύτερη, αναλογικα, επένδυση απ’ όλα τα κράτη μέλη.
• Τρίτον, ναι η Ελλάδα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που απεφάσισε να στηρίξει τα φτωχά νοικοκυριά με φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα. Σήμερα, αυτό που συνιστά μία από τις προτεραιότητες της ελληνικής Προεδρίας για τα υπόλοιπα κράτη μέλη, αυτό που ονομάζουμε στήριξη ευπαθών νοικοκυριών, στην πατρίδα μας εδώ και τρία χρόνια είναι πραγματικότητα. Σήμερα τετρακόσια εβδομήντα χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά, δηλαδή ενάμισι εκατομμύριο Ελλήνων, το 20-25% των πολιτών, έχουν ηλεκτρικό ρεύμα με έκπτωση έως 40%, φθηνότερο σε σχέση με τους υπόλοιπους Έλληνες.
• Τέταρτον, έχουμε πολιτική για τη στήριξη της ελληνικής βιομηχανίας, ώστε να έχει φθηνή ηλεκτρική ενέργεια; Η απάντηση είναι ναι. Πρόσφατα, πριν ένα μήνα, περάσαμε ειδικές ρυθμίσεις, όπως για παράδειγμα για τη διακοψιμότητα, για να δώσουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα στην ενεργοβόρο ελληνική βιομηχανία.
• Πέμπτον, έχουμε άραγε ένα σχεδιασμό που να μας εντάσσει στο διεθνές και κυρίως στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι; Σας απαντώ: Πριν τέσσερις μήνες, στα Προγράμματα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος, η Ελλάδα ενέταξε τον αγωγό που συνδέει τα κοιτάσματα Ισραήλ-Κύπρου μέσω Κρήτης και Ηπειρωτικής Ελλάδας. Επίσης, ενέταξε το καλώδιο που συνδέει το Ισραήλ, την Κύπρο, την Κρήτη και την Αττική, ως μία σύνδεση Ασίας-Ευρώπης. Ενέταξε την υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου, ένα δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα, βασικό πυλώνα τροφοδοσίας, αύριο, των Βαλκανίων. Ενέταξε τον αγωγό IGB, ο οποίος συνδέει Ελλάδα-Βουλγαρία, που μπορεί να έχει διπλή ροή, προς τα πάνω και προς τα κάτω. Ενέταξε τις δύο πλωτές εγκαταστάσεις LNG, ώστε η χώρα και κυρίως η Βόρεια Ελλάδα, να γίνει πραγματικά κόμβος ενεργειακός τροφοδοσίας των Ανατολικών Βαλκανίων. Είναι και άλλα έξι με επτά προγράμματα. Έκτον, για να τελειώσω με το μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό, ναι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που στα ζητήματα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και κυρίως στα φωτοβολταϊκά σήμερα έχει υπερκαλύψει το στόχο του 2020!

 

Τέθηκαν ορισμένα ερωτήματα -τρία βασικά έχω σημειώσει- από συναδέλφους.

Ερώτημα πρώτον: Η Ελλάδα, με βάση τη συμφωνία που κυρώνουμε σήμερα, μπορεί να αγοράσει έως το 5% του αγωγού. Πώς; Η απάντηση είναι: με βάση την αποτίμηση της τρέχουσας τιμής.

Εδώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μη συγχέουμε δύο διαφορετικά πράγματα. Είναι άλλο το ποιος κατασκευάζει τον αγωγό και ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του αγωγού, που είναι το CONSORTIUM TAP και είναι άλλο το ποιος τροφοδοτεί τον αγωγό με φυσικό αέριο, που είναι το COΝSORTIUM SHAH DENIZ 2, οι οποίοι είναι άλλοι εταίροι.

Στο συγκεκριμένο αγωγό –και απαντώ στο επόμενο ερώτημα- μπορεί να δώσει και να τροφοδοτήσει τον αγωγό με φυσικό αέριο και άλλος προμηθευτής.
Εάν, δηλαδή, βρούμε αύριο εμείς ελληνικό φυσικό αέριο στα βόρεια -στον Πρίνο- μπορούμε να δώσουμε φυσικό αέριο και να περάσει από τον TAP, διότι είναι άλλη η συμφωνία που ισχύει. Και εδώ είναι ό,τι ισχύει στο πλαίσιο της  απελευθέρωσης της αγοράς φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Θα κάνω και μία τρίτη παρατήρηση όπου θέλω να είμαι πάρα πολύ προσεκτικός, διότι υπάρχουν διάφορα δημοσιεύματα, για το τι γίνεται με τις διαπραγματεύσεις της ΔΕΠΑ με την GAZPROM για την τιμή του φυσικού αερίου.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτά τα πράγματα όταν είναι σε μία κρίσιμη διαπραγμάτευση, ποτέ δεν λέγονται δημόσια. Όταν θα κλείσει η διαπραγμάτευση, θα ανακοινωθεί και το ποσοστό και η χρονική διάρκεια μέχρι πότε θα τροφοδοτούμαστε και με ποιους όρους.

Αυτό που μπορούμε ως Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής να διαβεβαιώσουμε την Εθνική Αντιπροσωπεία είναι ότι οι διαπραγματεύσεις πάνε καλά, δείχνει να επιτυγχάνουμε τους βασικούς μας στόχους, αλλά μέχρι εκεί. Η διαπραγμάτευση δεν έχει κλείσει.

Τελειώνω με το αύριο. Υπάρχει ένας προβληματισμός. Αυτή τη στιγμή γίνεται μια κοσμογονία στο ενεργειακό πεδίο σε όλο τον κόσμο, αλλά και στην Ευρώπη και βλέπετε τις σχέσεις μεταξύ Ουκρανίας και Ευρώπης, αλλαγές συμβάσεων. Βλέπετε νέες σχέσεις Ρωσίας με Ευρωπαϊκή Ένωση. Θέλω να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί.
Σας δίνω, όμως, μία προοπτική που η πατρίδα μας με πολλή σοβαρότητα διερευνά. Να κρατήσουμε στο μυαλό μας ότι μια μεγάλη προίκα της χώρας μας είναι η Ρεβυθούσα. Η Ρεβυθούσα ξεκίνησε να δουλεύει το 2000. Αυτή τη στιγμή έχουμε εντάξει την επέκταση της Ρεβυθούσας, δηλαδή τα 130.000 κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου να αυξηθούν κατά 75%, να φτάσουν τις 225.000 κυβικά μέτρα.

Ξέρετε, τι σημαίνει αυτό σε κανονικό φυσικό αέριο; Είναι 5,3 bcm. Η Ρεβυθούσα σε μια χρονιά μπορεί να δώσει σχεδόν 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, μισός TAP. Αυτό ξέρετε τι σημαίνει; Ότι τη Ρεβυθούσα με αντίστροφη ροή προς τα βόρεια, εάν τη συνδέσεις με τον ελληνοβουλγαρικό ιντερκονέκτορα και στη συνέχεια ο βουλγαρικός συνδεθεί -που συνδέεται- με τον ρουμάνικο και τον ουγγρικό, τότε πια δικό σου φυσικό αέριο μπορεί να τροφοδοτήσει –και εσύ να είσαι η πύλη- βορειότερα των χωρών που προανέφερα.
Ο σχεδιασμός αυτός δεν είναι έξω από τους σχεδιασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στηρίζεται σε μία πολύ μεγάλη προίκα της Ελλάδας που είναι η μονάδα αυτή της Ρεβυθούσας. Μια μονάδα που επεκτείνεται γιατί ακριβώς την έχουμε χρηματοδοτήσει με τα διαρθρωτικά ταμεία και η οποία μας επιτρέπει πια με πολλή προσοχή να χρησιμοποιούμε τον όρο ότι η Ελλάδα στοχεύει να γίνει πύλη εισόδου ενεργειακών προϊόντων για την υπόλοιπη Ένωση.

Θέλω να σας θυμίσω ότι ο νότιος διάδρομος ξεκίνησε το 2006. Παλέψανε πολλοί άνθρωποι από το 2006 μέχρι το 2013 για το νότιο διάδρομο.

Αυτή τη στιγμή, με πολλή σοβαρότητα και υπευθυνότητα, η Ελλάδα, η Ελληνική Κυβέρνηση, κάνει έναν ενεργειακό σχεδιασμό που θα καταφέρει να μας δώσει μία γεωπολιτική και γεωστρατηγική αναβάθμιση ώστε να υπερασπιστούμε ως χώρα όλα τα άλλα ζητήματα στα οποία θέλουμε στήριξη.

Κλείνω, λέγοντας ότι πραγματικά ήταν μία πολύ καλή συζήτηση, με εξαιρετικά  λίγες σκέψεις οι οποίες θα υποβάθμιζαν τα θέματα. Νομίζω, λοιπόν, ότι η ενέργεια μπορεί πραγματικά να αποτελέσει έναν τομέα στον οποίο μπορεί να υπάρχει η μέγιστη δυνατή συναίνεση.

Ευχαριστώ πολύ.

 ypeka.gr

3/12/13

 

--

-

ΣΧΕΤΙΚΑ:

 

• Πετρέλαια και ΔΕΗ στο επίκεντρο της συνάντησης Στουρνάρα - Μανιάτη. 

• ΥΠΕΚΑ: Συνέντευξη Υπουργού ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη Στο ρ/σ Άλφα 9,89 Και στους δημοσιογρά​φους Δημήτρη Σταυρόπουλ​ο και Δήμο Βερύκιο