Κύπρος: Υδρογονάνθρακες και προστασία του περιβάλλοντος

Στα πλαίσια εναρμόνισης της κυπριακής νομοθεσίας με το ευρωπαϊκό δίκαιο, υιοθετήθηκε ο Νόμος περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Σχέδια και/ή Προγράμματα το 2005, που ενσωματώνει την Οδηγία 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και/ή προγραμμάτων. 

Για σκοπούς εφαρμογής του πλαισίου του Νόμου που αναφέρεται στην υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος και η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην προετοιμασία και έγκριση σχεδίων και προγραμμάτων, η Κυπριακή Δημοκρατία προχώρησε σε στρατηγική μελέτη εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εξερεύνησης και αξιοποίησης των υδρογονανθράκων εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης.

Η οποιαδήποτε αδειοδότηση οικοπέδων στην Κυπριακή ΑΟΖ για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων πρέπει να πληροί, σύμφωνα με τη νομοθεσία, τα αποτελέσματα της μελέτης των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Η υφιστάμενη μελέτη αφορά την περιοχή των 13 οικοπέδων εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, έκτασης περίπου 51.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το μικρότερο οικόπεδο έχει έκταση 1.436 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ το μεγαλύτερο 5.728 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το οικόπεδο 12, εντός του οποίου η Noble αναμένεται να ξεκινήσει εντός των ημερών την επιβεβαιωτική της γεώτρηση, έχει έκταση περίπου 4.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η απόσταση των οικοπέδων από τις ακτές της Κύπρου κυμαίνεται μεταξύ 11 χμ. έως 178 χμ., ενώ τα βάθη της θάλασσας κυμαίνονται μεταξύ 248 έως 2.866 μέτρων.
 
 Σύμφωνα με τη Στρατηγική Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον αναφορικά με τις δραστηριότητες έρευνας, εξερεύνησης και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν έχει προκύψει οποιοδήποτε στοιχείο που να καταδεικνύει ότι δύναται να υπάρξει ουσιώδες περιβαλλοντικό πρόβλημα που να μην μπορεί να αντιμετωπιστεί, νοουμένου φυσικά ότι θα εφαρμοστούν από τους εμπλεκόμενους τα απαραίτητα και κατάλληλα διαχειριστικά μέτρα, ούτως ώστε να επιτευχθεί μια περιβαλλοντικά ορθολογική λειτουργία του προγράμματος/σχεδίου σε σχέση με τους υδρογονάνθρακες.
Οι συγκεκριμένοι όροι που συμπεριλαμβάνονται στη μελέτη, αφορούν όρους κατά τη διάρκεια της έρευνας, της εξερεύνησης και της εκμετάλλευσης εντός της ΑΟΖ και προτείνουν τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος στις διάφορες φάσεις αξιοποίησης των προοπτικών που αναφύονται με την ανακάλυψη υδρογονανθράκων εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.

Η στρατηγική μελέτη εντόπισε εννέα κύρια ζητήματα που αφορούν στο περιβάλλον σε σχέση με την έρευνα, εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και προτείνει συγκεκριμένες λύσεις μετριασμού των επιπτώσεων στο υποθαλάσσιο και θαλάσσιο περιβάλλον. Η προστασία χημοσυνθετικών κοινοτήτων για παράδειγμα ή κοραλλιών των βαθιών νερών, αλλά επίσης και ο καταρτισμός αρχαιολογικής έκθεσης αξιολόγησης, η αποφυγή πτήσεων των ελικοπτέρων, για παράδειγμα, που χρησιμοποιούνται μεταξύ των πλατφορμών εξερεύνησης/εξόρυξης και της στεριάς σε σημαντικές περιοχές πτηνών και γενικότερα η τήρηση των προνοιών της διεθνούς καλής πρακτικής σε τέτοιου είδους αξιοποιήσεις αποτελούν, μεταξύ άλλων, μερικές από τις εισηγήσεις που οι αδειούχοι στα κυπριακά οικόπεδα εντός της ΑΟΖ καλούνται να υλοποιήσουν, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος κατά την έρευνα, εξερεύνηση και αξιοποίηση των υδρογονανθράκων.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
www.b2green.gr
5/6/13