Στον αέρα η βιωσιμότητα του συστήματος ηλεκτρισμού

Της Χρυσας Λιαγγου

Υποχώρηση της ζήτησης, μεγάλη διείσδυση των φωτοβολταϊκών και υπερπροσφορά... 
Χαρακτηριστικά Καλιφόρνιας (όπου κατέρρευσε το σύστημα λόγω στρεβλού μοντέλου απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας) αποκτά το ελληνικό σύστημα ηλεκτρισμού, με τις αρμόδιες αρχές να δυσκολεύονται να διαχειριστούν βιωσιμότητα και ευστάθεια. Οι αρμόδιοι στον ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) παρακολουθούν τον τελευταίο μήνα ένα πρωτοφανές για τα δεδομένα του ελληνικού συστήματος φαινόμενο, που τους προκαλεί μεγάλη ανησυχία, καθώς οι παράγοντες που το προκαλούν αναμένεται να ενταθούν τον επόμενο μήνα.
Για πολλές ώρες την ημέρα, το κόστος παραγωγής στη χονδρεμπορική αγορά διαμορφώνεται σε μηδενικά επίπεδα, με αποτέλεσμα η Οριακή Τιμή Συστήματος να κινείται μεσοσταθμικά στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα των 10 ευρώ η μεγαβατώρα. Πηγές του ΑΔΜΗΕ αναφέρουν μάλιστα ότι, προχθές, το κόστος παραγωγής στη χονδρεμπορική αγορά ήταν μηδενικό επί 10 συνεχόμενες ώρες. Η χαμηλή Οριακή του Συστήματος μεταφράζεται σε αδυναμία πληρωμής του κόστους λειτουργίας των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και διεύρυνση του ελλείμματος του ΛΑΓΗΕ (Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) και η κυβέρνηση αναζητεί εναγωνίως νέα μέτρα για την κάλυψή του.
Η αρνητική αυτή εξέλιξη οφείλεται σε έναν συνδυασμό τριών παραγόντων. Η υποχώρηση της ζήτησης σε επίπεδα κάτω του 10% έναντι της περσινής αντίστοιχης περιόδου, σε συνδυασμό με τη μεγάλη διείσδυση των φωτοβολταϊκών και την υπερπροσφορά ενέργειας από τα υδροηλεκτρικά, αποτελούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που τινάζει στον αέρα την εύθραυστη βιωσιμότητα του συστήματος και δημιουργεί για πρώτη φορά σοβαρά προβλήματα ευστάθειας. Είναι ενδεικτικό ότι η αιχμή της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας προχθές έφτασε στα χαμηλά των 7.030 μεγαβάτ και καλύφθηκε σε ποσοστό σχεδόν 30% από υδροηλεκτρικά, η προσφορά των μονάδων φυσικού αερίου περιορίστηκε στο 17,5% και των λιγνιτικών στο 43% καθώς εκτοπίστηκαν από την αυξημένη λειτουργία των φωτοβολταϊκών και των αιολικών μονάδων, που μπαίνουν κατά προτεραιότητα στο σύστημα και πληρώνονται έναντι εγγυημένης τιμής, το κόστος της οποίας όσο χαμηλότερα διαμορφώνεται η Οριακή Τιμή τόσο περισσότερο επιβαρύνει την οικονομικότητα του συστήματος.
Η υπερπροσφορά των υδροηλεκτρικών, σύμφωνα με παράγοντες του ΑΔΜΗΕ, προκύπτει από την ανάγκη λειτουργίας των μονάδων, προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα υπερχείλισης των ταμιευτήρων, καθώς τα υδάτινα αποθέματα έχουν φτάσει στις 2.880 γιγαβατώρες με ανώτατο όριο τις 3.000 γιγαβατώρες. Στα επίπεδα αυτά, τονίζουν οι ίδιοι παράγοντες, το πρόβλημα δεν είναι μόνο η υπερχείλιση αλλά και τεχνικές ζημιές στα φράγματα. Η κατάσταση, σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες, αναμένεται να ενταθεί τον Απρίλιο, καθώς οι εισροές στους ταμιευτήρες συνεχίζονται και παραδοσιακά η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας φτάνει στα χαμηλότερα ετήσια επίπεδα. Ακόμη όμως και εάν ο παράγοντας των υδροηλεκτρικών εκλείψει, το πρόβλημα παραμένει λόγω της μεγάλης διείσδυσης των φωτοβολταϊκών, η λειτουργία των οποίων θα ενταθεί το επόμενο διάστημα, λόγω αυξημένης ηλιοφάνειας. Τα φωτοβολταϊκά όπως και συνολικότερα οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας εκτοπίζουν μονάδες βάσης από το σύστημα, χωρίς ωστόσο να μπορούν να τις υποκαταστήσουν, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μείζον θέμα βιωσιμότητας κυρίως για τις ιδιωτικές μονάδες φυσικού αερίου.
Το πρόβλημα που δημιουργείται με τα φωτοβολταϊκά αποτελεί ένα κοινό μυστικό για όλα τα ευρωπαϊκά συστήματα ηλεκτρισμού, τονίζουν παράγοντες του ΑΔΜΗΕ και προβλέπουν επαναπροσδιορισμό της ευρωπαϊκής πολιτικής για τον τομέα των ΑΠΕ συνολικά.
Η κατάσταση που διαμορφώνεται επηρεάζει άμεσα και την αγορά φυσικού αερίου, αφού περιορίζεται σημαντικά η ζήτηση για ηλεκτροπαραγωγή. Ηδη το 2012 η ζήτηση φυσικού αερίου εμφανίζεται μειωμένη κατά 9% σε σχέση με το 2011, ενώ για το 2013 εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει σε μεγαλύτερο ποσοστό.
www.kathimerini.gr
23/3/13