Ομιλία Υπουργού Αναπληρωτή ΠΕΚΑ Σταύρου Καλαφάτη στη συνάντηση ενημέρωσης του Εθνικού Συμβουλίου Υδάτων

Ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ Σταύρος Καλαφάτης παρέστη τη Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2012 στη συνάντηση ενημέρωσης του Εθνικού Συμβουλίου Υδάτων.
Η ενημέρωση αυτή αποτελεί στην ουσία το τελευταίο στάδιο δημόσιας διαβούλευσης πριν την έγκριση των Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων της χώρας.
Στη συνάντηση παρουσιάσθηκαν και συζητήθηκαν τα Σχέδια Διαχείρισης που αφορούν στα Υδατικά Διαμερίσματα Δυτικής Πελοποννήσου, Βόρειας Πελοποννήσου, Ανατολικής Πελοποννήσου, Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, Ηπείρου, Αττικής, Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΕΚΑ
κ. ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΑΛΑΦΑΤΗ
ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΥΔΑΤΩΝ
«Πορεία Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων της χώρας»

Κυρίες και κύριοι,
Ένα βιώσιμο αναπτυξιακό πρότυπο - άρα μια πραγματική ανάπτυξη που θα βασίζεται στην ορθολογική και «ευφυή » αξιοποίηση των παραγωγικών μας δυνατοτήτων-, είναι ο τελικός μας στόχος. Και σε αυτόν επικεντρώνεται το σύνολο του κυβερνητικού έργου. Η στρατηγική μας έχει τρεις βασικούς άξονες. Ανταγωνιστικότητα - προστασία του περιβάλλοντος- και φυσικά τήρηση των υποχρεώσεων που έχουμε ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η διαχείριση του υδάτινου πόρου υπόκειται πλήρως σε αυτό το σκεπτικό. Πολύ περισσότερο με το δεδομένο ότι στην χώρα μας αυτός ο πόρος συνδέεται άμεσα με κεντρικά συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και δέχεται εξαιρετικά μεγάλες πιέσεις, που είναι ικανές να ακυρώσουν τον στόχο της αειφορικής του διαχείρισης. Το γεγονός ότι το νερό είναι ένας περιορισμένος φυσικός πόρος συνεπάγεται ευθέως δύο πράγματα:

Πρώτον, ως φυσικός πόρος απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση. Δεύτερον, ως πόρος που δεν είναι ανεξάντλητος, απαιτεί πλαίσιο και κανόνες για την προστασία του, καθώς και τη συνετή και δίκαιη πρόσβαση στην χρήση του. Με δύο λόγια απαιτεί εθνική πολιτική.

Στην ουσία μέχρι σήμερα, αυτό το μεγάλο στρατηγικό σχέδιο δεν είχε διαμορφωθεί στη χώρα μας με πληρότητα. Η κάθε χρήση του αντιμετωπίζεται αποσπασματικά και δεν εντάσσεται στο βαθμό που πρέπει στη συνολική απαίτηση για νερό. Δηλαδή, σε συνδυασμό κάθε χρήσης με τις υπόλοιπες ανθρώπινες χρήσεις, αλλά και τις απαιτήσεις των οικοσυστημάτων. Στο μεταξύ η μη τήρηση των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η Ελλάδα ως μέλος της Ε.Ε, -που είναι μίλια μπροστά από οποιονδήποτε άλλη διεθνή οντότητα σε αυτά τα ζητήματα-, κοστίζουν πολλαπλά στη χώρα. Πολλαπλά. Σε οικονομικούς πόρους εξαιτίας προστίμων, στη διεθνή εικόνα, στην αυτοδυναμία της χώρας μέσα από τον πλούτο της. Σας θυμίζω την καταδικαστική απόφαση για την Κορώνεια… Που τώρα δίνουμε τεράστια μάχη για την επίσπευση των διαδικασιών υλοποίησης των έργων αποκατάστασης, με την σύσταση την Ομάδας Συντονισμού Δράσεων, με αναθεωρημένο Master Plan και με χρηματοδότηση από το ΕΠΠΕΡΑΑ.
Είναι ξεκάθαρο λοιπόν και το τι είναι το συμφέρον της χώρας και το πλαίσιο στο οποίο πρέπει να κινηθούμε. Το δίνει απολύτως η Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά (οδηγία 2000/60/ΕΚ) που ενσωματώθηκε στην εθνική έννομη τάξη με το Ν.3199/2003 και το Προεδρικό Διάταγμα 51/2007. Όπως απολύτως σαφείς είναι και οι κίνδυνοι που ενέχονται, με το ενδεχόμενο επιβολής υψηλών προστίμων από την μη πλήρη ενεργοποίηση των Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής. Είναι πρόσφατη η καταδίκη της χώρας μας στις 19 Απριλίου του 2012 από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μη έγκαιρη έναρξη διαδικασίας πληροφόρησης και διαβούλευσης του κοινού που είχε προθεσμία το Δεκέμβριο του 2008. Και για τη μη κατάρτιση και αποστολή των σχεδίων διαχείρισης με προθεσμία που έληγε το Δεκέμβριο του 2009. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανήλθε με προειδοποιητική επιστολή στην οποία κρίνει ότι η Ελλάδα έχει παραβεί τις υποχρεώσεις της και στη βάση του άρθρου 260 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης διατηρεί το δικαίωμα να προσφύγει εκ νέου στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ενδεχόμενο αυτό ενέχει κινδύνους νέας καταδίκης της χώρας.
Με επιβολή προστίμων αφενός κατ’ αποκοπή ποσού, αφετέρου ημερήσιας αποζημίωσης, μέχρι την ημέρα που η Ελλάδα θα συμμορφωθεί πλήρως στις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά. Επιμένω σε αυτό γιατί υπογραμμίζει το «επείγον» της ανάγκης για συντονισμό και συνέπεια των δράσεων μας προς τον εξορθολογισμό στο θέμα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων. Τον εξορθολογισμό όμως,που χρειάζεται η χώρα έτσι και αλλιώς.
Την εθνική πολιτική που απαιτείται έτσι και αλλιώς.
Τις λογικές διευθετήσεις που πρέπει να γίνουν για να προστατεύσουμε τον φυσικό μας πλούτο και να τον αξιοποιήσουμε αειφορικά.
Με αυτές τις προτεραιότητες εργαζόμαστε στο ΥΠΕΚΑ, με την Ειδική Γραμματεία Υδάτων. Το πρώτο βήμα που έπρεπε να γίνει ήταν η περαιτέρω εμβάθυνση του ρόλου της ΕΓΥ.
Για να υποστηριχθεί αφενός ο καλύτερος συντονισμός για τα επείγοντα ζητήματα, αφετέρου η δημιουργία σταθερής βάσης για την ορθολογική και βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας, Είναι σαφές… Ολιστική προσέγγιση, εθνική πολιτική δεν μπορεί να υπάρξει με πολυδιάσπαση. Ούτε νοείται χωρίς τον καθορισμό και την διευθέτηση του πλαισίου για την οικονομική ανάλυση όλων των χρήσεων ύδατος σε κάθε λεκάνη απορροής. Είναι αναγκαιότητα η ύπαρξη ενός φορέα που θα εποπτεύει αποτελεσματικά τον κρίσιμο αυτό τομέα. Πάντα σε συνεργασία σε πάντα με τα συναρμόδια Υπουργεία και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς Ώστε να διασφαλίζεται η ορθολογική διάθεση του νερού. Να παρέχονται κίνητρα για την ευθύδικη χρήση του. Και φυσικά να ενισχύονται οι προσπάθειες για τη συντήρηση αυτού του εξαντλήσιμου φυσικού πόρου.
Ήταν λοιπόν κρίσιμες οι τροποποιήσεις που έγιναν στο Ν. 3199/2003. Ειδικά σε ό,τι αφορά την πορεία των Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών, για την οποία άλλωστε σήμερα θα ενημερωθείτε αναλυτικά. Με τις ρυθμίσεις που έγιναν επιταχύνεται και απλοποιείται η διαδικασία για την έγκριση και την αποστολή τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ώστε να κερδίσουμε έδαφος και χρόνο από καθυστερήσεις των προηγούμενων ετών. Όπως γνωρίζετε, κατόπιν αιτήματος του Γενικού Γραμματέα της αποκεντρωμένης διοίκησης- δίνεται πλέον η δυνατότητα κατάρτισης, αναθεώρησης και ενημέρωσης των σχεδίων διαχείρισης από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων. Σε συνεργασία με την αρμόδια Διεύθυνση Υδάτων της αποκεντρωμένης διοίκησης και τα Υπουργεία που εκπροσωπούνται στην Εθνική Επιτροπή Υδάτων, η οποία και εγκρίνει τελικώς τα σχέδια διαχείρισης. Κερδίζουμε πολύ χρόνο από αυτή τη διαδικασία. Και πέρα από αυτό θέτουμε τις βάσεις μιας άλλης λογικής. Στην ουσία αυτές οι τροποποιήσεις οδηγούν σε μια τελείως διαφορετική εικόνα. Είναι τομές. Γιατί υπηρετούν στον κρίσιμο τομέα της πολιτικής για τα νερά και τους τρεις άξονες της μεγάλου εθνικού στόχου για ένα βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο, στο οποίο αναφέρθηκα στην αρχή.
Ανταγωνιστικότητα - προστασία του περιβάλλοντος- και συνέπειας τις κοινοτικές μας υποχρεώσεις.
Κυρίες και κύριοι,
Θέλω να δώσω ιδιαίτερη έμφαση σε μια παράμετρο που είναι κρίσιμη στη διαμόρφωση των Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής της χώρας. Αλλά είναι και απαραίτητη για κάθε αλλαγή που θέλουμε να έχει βάθος. Για κάθε ουσιαστική μεταρρύθμιση. Αναφέρομαι στην ποιότητα της διαβούλευσης και στην ευθύνη με την οποία καλούμαστε όλοι μας να την αντιμετωπίσουμε. Είμαστε όλοι μας εδώ με τελικό σκοπό την καλύτερη δυνατή σύνθεση των απόψεων. Για να συνδιαμορφώσουμε τα οριστικά Σχέδια έτσι ώστε όντως να εκφράζουν την ολιστική προσέγγιση που απαιτείται. Με τους αναγκαίους και αμοιβαίους συμβιβασμούς των θεμιτών επιδιώξεων των επιμέρους χρηστών. Οι οποίοι, ωστόσο, δεν πρέπει να απομακρύνονται από τους βασικούς στόχους την Οδηγίας για τα Νερά και το πνεύμα της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και του κοινωνικού οφέλους που είναι πάνω από όλα.
Το ΥΠΕΚΑ με την Ειδική Γραμματεία Υδάτων σε συνεργασία με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της χώρας εξαντλούν κάθε περιθώριο για να επιτευχθεί αυτό. Με δομή στο διάλογο, απόλυτη διαφάνεια και σαφείς χρόνους. Το έργο που έχουμε όλοι μας να επιτελέσουμε είναι πολύ μεγαλύτερο από όσο ορίζει ο τίτλος του. Εργαζόμαστε όλοι για μια αποτελεσματική διαχείριση του υδατικού πλούτου της χώρας.
Με συντεταγμένη δράση όπως αρμόζει σε μια εθνική υπόθεση.
Σας ευχαριστώ.

ΥΠΕΚΑ

12/2/13