Κουκουνάρι: Mικρό αλλά θαυματουργό!

ΤΗΣ ΓΕΩΠΟΝΟΥ ΝΙΚΗΣ Ν. ΚΕΦΑΛΑ
kefala_niki@yahoo.com
Η κουκουναριά, είδος μεσογειακού πεύκου, κατάγεται από την Ιβηρική χερσόνησο. Δημιουργεί δάση σε πολλές περιοχές της χώρας μας, χρησιμοποιείται στις αναδασώσεις και φυτεύεται στους κήπους σαν καλλωπιστικό δένδρο.
Ο κουκουναρόσπορος, γνωστός από την παλαιολιθική περίοδο, πλούσιος σε πρωτεΐνες, ωμέγα-3, βιταμίνες, φυτικές ίνες, ασβέστιο και σίδηρο, εκτιμήθηκε δεόντως από τους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους οι οποίοι τον θεωρούσαν σύμβολο ανδρισμού και γονιμότητας.
Η κουκουναριά προτιμά εδάφη βαθιά αμμώδη και όξινα, παραθαλάσσιες περιοχές και υψόμετρο όχι μεγαλύτερο από 200 μέτρα. Αγαπάει το φως περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο ελληνικό πεύκο.

Φθάνει συνήθως τα 15 - 20 μ. ύψος. Έχει χαρακτηριστική ομπρελοειδή μορφή με κοντό κορμό και στρογγυλή επίπεδη κορυφή. Ο φλοιός είναι χοντρός, καστανοκόκκινος, βαθιά χαραγμένος από φαρδιές, κατακόρυφες πλάκες. Έχει ευλύγιστες βελόνες σε δέσμες των δύο, μήκους 10 - 20 εκ. Οι κώνοι είναι ωοειδείς έως σφαιρικοί, μήκους 8 - 15 εκατ. και χρειάζονται 36 μήνες για να ωριμάσουν. Οι σπόροι επιμήκεις, ανοιχτοκάστανοι με μαύρη επίστρωση που φεύγει εύκολα, εκτιμώνται για τη μαλακή και σχεδόν κρεμώδη υφή τους, τη γλυκιά και απαλή γεύση τους και το ελαφρύ ρητινώδες άρωμά τους.
Τα τριετή ώριμα κουκουνάρια ανοίγουν την Ανοιξη με την άνοδο της θερμοκρασίας και απελευθερώνουν τους σπόρους που συλλέγονται συνήθως με τα χέρια. Μετά τη λεκάνη της Μεσογείου, στην οποία καλλιεργείται συστηματικά τα τελευταία 6.000 χρόνια, η κουκουναριά «ταξίδεψε» ως την Αργεντινή και τη Ν. Αφρική. Εμείς προς το παρόν, προτιμούμε να εισάγουμε το κουκουνάρι από την Τουρκία ή την Ισπανία, ενώ μικρές ποσότητες ελληνικού κουκουναρόσπορου βρίσκονται στην αγορά από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο και ιδιαίτερα τα Χριστούγεννα που σημειώνεται αυξημένη ζήτηση.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Φυτείες που προορίζονται για παραγωγή σπόρου πρέπει να φυτεύονται σε φυτευτικό σύνδεσμο 6 Χ 6 μ. (28 δένδρα/στρεμμ.). Από το 5ο έτος και μετά, θα πρέπει να κλαδεύονται τα χαμηλότερα κλαδιά ώστε τα δένδρα να πάρουν το φυσικό ομπρελόμορφο σχήμα τους.
Η κουκουναριά καρποφορεί από το 8ο - 10ο έτος. Σε ηλικία 15 ετών κάθε δένδρο παράγει περί τους 100 κώνους ετησίως με 60 βρώσιμους σπόρους έκαστος, ενώ σε ηλικία 25 ετών μπορεί να φθάσει τους 200 κώνους με 80 βρώσιμους σπόρους. Η στρεμματική παραγωγή επομένως σε ηλικία 15 ετών, μπορεί να φθάσει τα 17 κιλά αποφλοιωμένου σπόρου, ενώ σε 25 έτη τα 45 κιλά. Η τρέχουσα τιμή του κουκουναριού στην αγορά είναι 42 ευρώ/κιλό και η τιμή παραγωγού 15 ευρώ/κιλό.
Φαίνεται λοιπόν πως η στρεμματική απόδοση της κουκουναριάς στην ηλικία των 15 ετών μπορεί να φτάσει τα 250 ευρώ/στρεμμ. και στα 25 έτη τα 650 ευρώ/στρεμμ. Αποδόσεις καθόλου ευκαταφρόνητες για μια καλλιέργεια με σχεδόν μηδενικό κόστος. Η κουκουναριά περιλαμβάνεται στον κατάλογο δένδρων των Κανονισμών δάσωσης των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης και επιδοτείται. Βάσει της διάρκειας των κανονισμών, η δέσμευση των επενδυτών είναι 20ετής. Όσοι εντάσσονται στους κανονισμούς, επιδοτούνται εφάπαξ για τη δαπάνη εγκατάστασης της φυτείας, και σε ετήσια συχνότητα για τη συντήρηση της.

• Tip
  Στο παρελθόν οι επιδοτήσεις δημιούργησαν ένα πλασματικό περιβάλλον ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας της χώρας με αποτέλεσμα να εκτοπιστούμε μερικώς από τις διεθνείς αγορές. Το δις εξαμαρτείν...
• .imerisia.gr
• 4/1/13