Άνθρακας, πετρέλαιο, ενέργεια και κλιματική αλλαγή

Ο άνθρακας είναι πιθανό να εκτοπίσει το πετρέλαιο και να καταστεί η πρωταρχική πηγή ενέργειας για τον πλανήτη μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με τον κορυφαίο φορέα στα οικονομικά της ενέργειας, το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA). Αυτό μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για το κλίμα.

Η κατανάλωση άνθρακα σήμερα είναι η υψηλότερη από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 και μετά, απειλώντας τους στόχους που έχουν τεθεί για την κλιματική αλλαγή. Η κατανάλωση αυξάνεται διεθνώς -ακόμη και σε χώρες που έχουν θέσει στόχους για τη μείωσή της- εκτός των ΗΠΑ, όπου το φυσικό αέριο που προέρχεται από σχιστόλιθο έχει αντικαταστήσει τον άνθρακα, αναφέρει νέα έρευνα του ΔΟΕ.

Η πτώση στις τιμές των καυσίμων στις ΗΠΑ βοήθησε τη μείωση των τιμών του άνθρακα διεθνώς, γεγονός που τον κατέστησε ακόμη πιο ελκυστικό, ακόμη και στην Ευρώπη όπου η χρήση του άνθρακα υποτίθεται ότι θα αποθαρρυνόταν από το σύστημα εμπορίας ρύπων. Ενώ η μεγάλη αύξηση της χρήσης φυσικού αερίου που προέρχεται από σχιστόλιθο στις ΗΠΑ συνέβαλε στην αύξηση των εξαγωγών άνθρακα με επακόλουθο την αύξηση της κατανάλωσής του, αυξάνοντας έτσι τις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Το 2011, το ποσοστό του άνθρακα στην παραγωγή ενέργειας παγκοσμίως ήταν το μεγαλύτερο των τεσσάρων τελευταίων δεκαετιών, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Άνθρακα, αφού αυξήθηκε από το 25% (που κατείχε επί χρόνια) στο 30%, στα επίπεδα δηλαδή του 1969, πολύ πριν οι κυβερνήσεις αρχίσουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Η εκτελεστική διευθύντρια του ΔΟΕ, Maria van der Hoeven, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι: «Το μερίδιο του άνθρακα στη διεθνή ενεργειακή αγορά αυξάνεται κάθε χρόνο και αν αυτό δεν αλλάξει με τις υφιστάμενες πολιτικές, ο άνθρακας θα έχει την ίδια κατανάλωση με το πετρέλαιο μέσα στην επόμενη δεκαετία».

Ο άνθρακας, σε αντίθεση με τo πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, είναι άφθονος, βρίσκεται στις περισσότερες περιοχές του κόσμου και μπορεί να εξαχθεί με χαμηλό κόστος. Έτσι, χρησιμοποιήθηκε για την κάλυψη σχεδόν του μισού της αύξησης της ζήτησης ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο την τελευταία δεκαετία.

Η ζήτηση από την Κίνα και την Ινδία είναι αυτή που θα καθορίσει την αύξηση της χρήσης του άνθρακα στα επόμενα πέντε χρόνια, με την Ινδία να ξεπερνά τις ΗΠΑ και να καταλαμβάνει τη θέση του δεύτερου μεγαλύτερου καταναλωτή. Η Κίνα είναι ήδη ο μεγαλύτερος εισαγωγέας άνθρακα, ενώ η Ινδονησία έχει καταστεί ο μεγαλύτερος εξαγωγέας, ξεπερνώντας προσωρινά την Αυστραλία.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΟΕ, η αύξηση –σε σχέση με σήμερα- της παγκόσμιας κατανάλωσης άνθρακα θα ξεπεράσει το 1,2 δις τόνους ετησίως, έως το 2017 (όση είναι σήμερα η κοινή κατανάλωση της Ρωσίας και των ΗΠΑ). Έτσι, η παγκόσμια κατανάλωση άνθρακα αναμένεται να φθάσει 4,3 δισ. τόνους ισοδύναμου πετρελαίου το 2017, ενώ η κατανάλωση πετρελαίου αναμένεται να φθάσει 4,4 δισ. τόνους κατά την ίδια περίοδο.

Με τις υψηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μεταξύ των συμβατικών ορυκτών καυσίμων, η καύση του άνθρακα έχει μια ιδιαιτέρως αρνητική συμβολή στην αλλαγή του κλίματος, ιδιαίτερα όταν καίγεται σε παλαιότερου τύπου, χαμηλής απόδοσης σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Όταν οι σταθμοί αυτοί δε διαθέτουν ικανά συστήματα αντιρρύπανσης για τις αέριες εκπομπές, ο άνθρακας μπορεί να παράγει, επίσης, οι εκπομπές θείου – η κύρια αιτία της όξινης βροχής – και άλλους επιβλαβείς ρύπους, όπως αιθάλη και βαρέα μέταλλα.

Η κ. Van der Hoeven δήλωσε επίσης ότι χωρίς μια υψηλή τιμή πώλησης του άνθρακα, η οποία θα αποθάρρυνε την αύξηση της χρήσης του και θα ευνοούσε τις καθαρές τεχνολογίες και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), μόνο το ανταγωνιστικό φυσικό αέριο, με χαμηλότερες τιμές, θα μπορούσε να ανακόψει την αύξηση της ζήτησης του άνθρακα. Αυτό συνέβη στις ΗΠΑ και οδήγησε στην τεράστια αύξηση της παραγωγής αερίου σχιστόλιθου στην αγορά τα τελευταία πέντε χρόνια.

Τέλος, η κ. Van der Hoeven επισήμανε σε έναν άλλο παράγοντα ανησυχίας σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, την καθυστερημένη ανάπτυξη της τεχνολογίας συλλογής και αποθήκευης διοξειδίου του άνθρακα (Carbon Capture and Storage): «Oι τεχνολογίες CCS δεν απογειώθηκαν, όπως κάποτε ήταν αναμενόμενο, πράγμα που σημαίνει ότι οι εκπομπές CO₂ θα συνεχίσουν να αυξάνονται σημαντικά. Χωρίς σημαντική πρόοδο στην τεχνολογία CCS, και εάν άλλες χώρες δεν μπορούν να αναπαράγουν την εμπειρία των ΗΠΑ για τη μείωση της ζήτησης άνθρακα, αντιμετωπίζουμε γενικευμένο κίνδυνο επιδείνωσης της κλίματικής αλλαγής.»

 Συντάχθηκε με στοιχεία από: www.euractiv.com, www.biomassenergy.gr, www.iea.org

 .pemptousia.gr

3/1/13

--

-

ΣΧΕΤΙΚΑ:

• «Άκρως ανησυχητικά» τα νέα στοιχεία εκπομπών άνθρακα

• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε τη διάθεση ποσού άνω των 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

• Αποδέσμευση της Ρωσίας από το Πρωτόκολλο του Κιότο Υπαινίχθηκε ο Μεντβέντεφ

• Ο πλανήτης απορροφά περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα - για τώρα