Εισήγηση του Υπουργού ΑνΥπ Κωστή Χατζηδάκη στη Συν/ξη Τύπου για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών, υπηρεσιών και έργων

Κυρίες και Κύριοι,
Σας καλέσαμε σήμερα στη Συνέντευξη Τύπου του Υπουργείου Ανάπτυξης σχετικά με τις Δημόσιες Συμβάσεις Προμηθειών, Υπηρεσιών και Έργων. Η αλλαγή του πλαισίου αυτού είναι μια αναγκαιότητα. Είναι μία αναγκαιότητα για λόγους διαφάνειας, εξοικονόμησης πόρων, αλλά και γιατί αποτελεί εθνική δέσμευση της χώρας. Εντάσσεται στη βασική δέσμη των διαρθρωτικών αλλαγών που έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες. Προκειμένου να εξορθολογισθεί η λειτουργία του κράτους, να γίνει ανταγωνιστική η ελληνική οικονομία και να μπει τάξη στα δημόσια οικονομικά.


Θέλω επίσης να σημειώσω το εξής: η ελληνική κυβέρνηση έχει κάνει ό,τι της αναλογεί. Αυτό αναγνωρίζεται από τους εταίρους μας. Έγινε ξεκάθαρο και από την ανακοίνωση του Eurogroup ότι δεν υπάρχουν εκκρεμότητες ως προς τις υποχρεώσεις της ελληνικής κυβέρνησης. Αυτό που εκκρεμεί είναι να συμφωνηθούν μεταξύ των εταίρων μας οι ρυθμίσεις που αφορούν τη δική τους πλευρά, σε σχέση με τη βιωσιμότητα του χρέους. Και βεβαίως, είναι προς οφέλος όλων και της Ελλάδας και της Ευρωζώνης να ρυθμισθεί αυτό το ταχύτερο.

Περά, από αυτό το ζήτημα που δεν μπορεί παρά να ρυθμισθεί, η κυβέρνηση εργάζεται με ένταση, με συγκεκριμένο σχέδιο και αποφασιστικότητα στο επίπεδο των μεταρρυθμίσεων. Για να βάλουμε τις βάσεις για την ανάκαμψη, αλλά και για να αντιμετωπίσουμε τις χρόνιες παθογένειες.

Γνωρίζουμε όλοι πως ο τομέας των δημοσίων συμβάσεων είναι ένας τέτοιος τομέας, με πολλές παθογένειες. Σε αυτόν εντοπίζονται βασικά προβλήματα της ελληνικού Δημοσίου: γραφειοκρατία, αδιαφάνεια, διαφθορά και αναποτελεσματικότητα. Δεν θέλω να μηδενίζω: προφανώς και έχουν γίνει προσπάθειες και στο παρελθόν. Προφανώς και έχουν γίνει βήματα. Όμως, δεν μπορούμε να μη βλέπουμε και την πραγματικότητα.
Σας αναφέρω ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία, ενδεικτικά για το μέγεθος του προβλήματος:

• Με το σημερινό καθεστώς, υπάρχουν αυτή τη στιγμή πάνω από 3.000 διαφορετικές Αναθέτουσες Αρχές και ένα κατακερματισμένο κανονιστικό πλαίσιο. Καταλαβαίνετε όλοι τί σημαίνει αυτό από άποψης δαπανών, διαφάνειας και γραφειοκρατίας. Μόνον από την πολυδιάσπαση των προμηθειών, χάνονται χρήματα. Αρκεί να αναφέρω πως π.χ. εννέα Δήμοι ζητούσαν να προμηθευτούν φορτηγά με παρόμοιες τεχνικές προδιαγραφές. Αντί να έχουμε μία προκήρυξη, με ομαδοποίηση, και να ζητούμε να προμηθευτούμε όλα τα φορτηγά μαζί, ρίχνοντας  έτσι την τιμή, είχαμε εννέα προκηρύξεις.

• Δεν εξασφαλίζεται η διαφάνεια και δημοσιότητα, που είναι αναγκαίες για την αποτελεσματικότητα, τη λογοδοσία και το δημόσιο έλεγχο. Έτσι π.χ. επειδή η πρόσβαση στο περιεχόμενο κάθε προκήρυξης δεν είναι ευχερής, αυτό μοιραία συνεπάγεται μειωμένο ενδιαφέρον συμμετοχής, μικρότερο ανταγωνισμό και άρα λιγότερο συμφέρουσες συμβάσεις για το κράτος. Και από την άλλη πλευρά κάποιος που θέλει να ζημιώσει το Δημόσιο με τυχόν υπερτιμολογήσεις κλπ. δεν θεωρεί βέβαιον πως θα αποκαλυφθεί, ακριβώς λόγω του σχετικά περιορισμένου εύρους της δημοσιότητας των διαγωνισμών.

• Δεν υπάρχει επαρκές πλαίσιο ελέγχων εκτέλεσης των συμβάσεων και δεν υιοθετούνται οι βέλτιστες πρακτικές για την προσαρμογή στην αγορά . Δηλαδή, απουσιάζουν οι σύγχρονες μέθοδοι για την υποβολή των προσφορών, την αντιμετώπιση των καρτέλ και των ολιγοπωλίων. Το πλαίσιο είναι απαρχαιωμένο , ενώ το ανθρώπινο δυναμικό συχνά δεν έχει την απαιτούμενη κατάρτιση, με αποτέλεσμα να διαπιστώνονται αθέμιτες πρακτικές, που σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη αντιμετωπίζονται με ευχέρεια.

 

• Το 40% των διαγωνισμών δεν ολοκληρώνεται λόγω προβλημάτων στις προδιαγραφές, συνακόλουθων ενστάσεων κλπ. Υπάρχουν ελλείψεις στους ελέγχους των διαδικασιών σύναψης των συμβάσεων.  Όλα αυτά συνεπάγονται πολύ μεγάλο κόστος τόσο οικονομικό όσο λειτουργικό. Γιατί έτσι το δημόσιο οφείλει να αποζημιώνει τους συμμετέχοντες συχνά, καθυστερούν πάρα πολύ να εκτελεσθούν τα έργα και οι προμήθειες που είναι απολύτως απαραίτητες για την καθημερινή λειτουργία του κράτους και για τις υπηρεσίες που αφορούν άμεσα τους πολίτες όπως είναι οι δήμοι, τα νοσοκομεία και τα σχολεία κ.α.

Αυτές είναι ορισμένες από τις παθογένειες που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, χωρίς καθυστέρηση.

Διότι επιβαρύνουν την τσέπη του Έλληνα φορολογούμενου, που σήμερα δοκιμάζεται πολύ σκληρά.

Διότι έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία του κοινωνικού κράτους, που πρέπει τώρα , περισσότερο από ποτέ, να παρέχει ποιοτικές κατά το δυνατόν, υπηρεσίες.

Διότι αφήνουν περιθώρια αδιαφάνειας και διαφθοράς, που κοστίζουν συνολικά στην κοινωνία, την αγορά και τους θεσμούς. Η γυναίκα του Καίσαρα, όμως, πρέπει να είναι και να φαίνεται τίμια.

Το τρίπτυχο που μας ενδιαφέρει να πετύχουμε είναι το εξής:

-Η εξοικονόμηση στις δημόσιες δαπάνες
-Η επιτάχυνση της αξιοποίησης δημοσίων πόρων και ειδικά όσων σχετίζονται με την απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων
-Η ενίσχυση της διαφάνειας

Όπως γνωρίζετε, εμείς στο Υπουργείο Ανάπτυξης, χτίζοντας πάνω στις προσπάθειες που είχαν γίνει, έχουμε δώσει ,ήδη από τις αρχές Αυγούστου, το αναλυτικό πλαίσιο δράσης μας και στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων για τις προμήθειες, τις υπηρεσίες και τα έργα.

Κατόπιν λοιπόν της σχετικής προετοιμασίας που έγινε, σήμερα παρουσιάζουμε τις πρωτοβουλίες μας και τα συγκεκριμένα μέτρα που υπάρχουν στο σχετικό νομοσχέδιο.  Οι βασικοί άξονες της πολιτικής μας είναι:

• Η αξιοποίηση του διαδικτύου για τη διενέργεια διαγωνισμών και την παρακολούθηση των δημοσίων συμβάσεων στις προμήθειες, τις υπηρεσίες και τα έργα.
• Η συγκέντρωση των αναθετουσών αρχών, με περιορισμό τους κατά 80% και η ομαδοποίηση των προμηθειών, πάντα ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητές τους.
• Ο εκσυγχρονισμός και η δραστική αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
• Η εξάπλωση των εργαλείων όπως των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, της συμφωνίας-πλαισίου, και των προτύπων τευχών.
• Η ενίσχυση του ρόλου της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων

Προσδοκούμε πως θα  έχουμε άμεσα και απτά αποτελέσματα. Το νομοσχέδιο που σήμερα παρουσιάζουμε, θα κατατεθεί τις αμέσως επόμενες εβδομάδες. Ο αρμόδιος Υφυπουργός, ο κ. Σκορδάς, θα παρουσιάσει λεπτομερέστερα τις παρεμβάσεις που κάνουμε.

Κυρίες και Κύριοι,

Βλέπετε και νομίζω πως αυτό πρέπει να το δουν όλοι -τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό- πως η Ελλάδα δίνει σήμερα μια μάχη σε όλα τα επίπεδα. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις έχουν κάνει και κάνουν τεράστιες  θυσίες. Έχουμε , όμως, διανύσει τα δύο τρίτα της διαδρομής και για το υπόλοιπο ένα τρίτο,  έχουν ήδη ψηφισθεί τα μέτρα. Είναι κρίμα οι θυσίες  αυτές να πάνε χαμένες.
  Περά όμως από τη δημοσιονομική προσαρμογή, και οι διαρθρωτικές αλλαγές υλοποιούνται με ταχείς ρυθμούς. Και πρέπει να συνεχίσουμε με ένταση στον τομέα των μεταρρυθμίσεων, όπως σημείωσε και ο Πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς.

Ασφαλώς, δεν έχουμε αυταπάτες ούτε κρύβουμε τις δυσκολίες. Έχουμε να ανεβούμε μιαν ανηφόρα. Εμείς οι πολιτικοί οφείλουμε να αποφεύγουμε τα μεγάλα λόγια και να δουλεύουμε με σχέδιο, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Και από την άλλη πλευρά, οφείλουμε όλοι –ο επιχειρηματικός κόσμος, οι φορείς, οι εργαζόμενοι- να υποστηρίξουμε αυτή την προσπάθεια με εθνική ενότητα και υπευθυνότητα. 
Σας ευχαριστώ.
.mindev
21/11/12