Ο πόλεμος των λόμπι για τα δικαιώματα ρύπων

Της Μανταλένας Πίου
Συγκρούσεις ανάμεσα στα οικονομικά λόμπι της Ε.Ε. έχει προκαλέσει η αμφιλεγόμενη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αποσύρει δικαιώματα εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου, προκειμένου να ανεβάσει τεχνητά τις τιμές στα Χρηματιστήρια Ρύπων, οι οποίες έχουν καταρρεύσει εξ αιτίας της ύφεσης, της μειωμένης βιομηχανικής παραγωγής και κατ' επέκταση των μειωμένων εκπομπών ρύπων από τους συνήθεις υπόπτους δηλαδή τις βιομηχανίες, ενώ την ίδια στιγμή υπάρχει πλεόνασμα δικαιωμάτων στις αγορές.

Πρόσφατα η Κομισιόν παρουσίασε το σχέδιό της για απόσυρση 900 εκατ. δικαιωμάτων το 2013, μία πρόταση που οι αγορές έκριναν ανεπαρκή, με αποτέλεσμα η χρηματιστηριακή τιμή των ρύπων να πέσει κατά 7,8% σε μία ημέρα και να κλείσει στη διεθνή πλατφόρμα του ICE στα 8,37 ευρώ ανά δικαίωμα από 9,10 ευρώ την προηγούμενη ημέρα. Πλέον, οι τιμές έχουν πέσει στα 6,60 ευρώ, χάνοντας 29% από τότε που οι Βρυξέλλες ανακοίνωσαν το νέο μέτρο.
Πτώση
Την πτώση «είδαν» με ανακούφιση πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής, όπως π.χ. η ΔΕΗ, οι οποίες από 1/1/2013 καλούνται βάσει ευρωπαϊκής οδηγίας να αγοράζουν δικαιώματα για το σύνολο του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουν, ενώ ως το τέλος του 2012 ένα σημαντικό μέρος των δικαιωμάτων τους κατανέμεται δωρεάν.
Το έξτρα κόστος από τα αγορές δικαιωμάτων το 2013 θα επιβαρύνει τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος και τελικά θα κληθούν να το πληρώσουν οι καταναλωτές. Η οδηγία προβλέπει αγορές δικαιωμάτων και για τις βιομηχανίες, σε περίπτωση που δεν εφαρμόζουν τις περιβαλλοντικά βέλτιστες πρακτικές παραγωγής. αλλά και μία διαδικασία ανάκτησης ως το 60% του έξτρα κόστους του ρεύματος για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες (επεξεργασίας μετάλλων, διυλιστήρια, χαρτοβιομηχανίες κ.λπ.) που θα πληγούν από τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές του ηλεκτρικού.
Όλα αυτά όμως συμβαίνουν σε μία περίοδο που η Ευρωζώνη βυθίζεται στην ύφεση και είναι αμφίβολο αν οι βιομηχανίες, αλλά και οι κοινωνίες, μπορούν να επωμιστούν τις ακριβότερες τιμές ρεύματος, τη στιγμή μάλιστα που στις ανταγωνιστικές οικονομίες, ΗΠΑ, Ασία, Νότιος Αμερική δεν υφίστανται τέτοιες επιβαρύνσεις.
Οι οικολόγοι και τα λόμπι της πράσινης ενέργειας, τράπεζες και χρηματιστηριακές εταιρείες που εμπορεύονται τα δικαιώματα ρύπων, ακόμα και ενεργειακές εταιρείες με πολλές μονάδες φυσικού αερίου (το οποίο εκπέμπει κάτω από το 1/2 των ρύπων μίας λιθανθρακικής ή λιγνιτικής μονάδας), ΑΠΕ ή αποθέματα δικαιωμάτων που είχαν αγοράσει σε παλαιότερες εποχές, πιέζουν την Κομισιόν για δυναμικά μέτρα που θα αναθερμάνουν το εμπόριο των δικαιωμάτων ρύπων. Για την Ελλάδα, η απόσυρση σε όλη την Ευρώπη 900 εκατ. δικαιωμάτων για το 2013, σημαίνει ότι από τα 34 εκατ. δικαιώματα που θα είχε στη διάθεσή του το ελληνικό δημόσιο να δημοπρατήσει την επόμενη χρονιά θα μείνει με 21 εκατ. δικαιώματα. Αν δεν ανεβούν οι τιμές στα διεθνή Χρηματιστήρια Ρύπων, τότε τα έσοδα από τις δημοπρασίες θα είναι σημαντικά λιγότερα, απ' όσα είχαν προϋπολογιστεί.
Εσοδα
Τα έσοδα αυτά προορίζονται για την κάλυψη των ελλειμμάτων του Λειτουργού της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΛΑΓΗΕ), του οποίου τα χρέη σήμερα ξεπερνούν τα 400 εκατομμύρια ευρώ και απειλούν με κατάρρευση το σύνολο της εγχώριας αγοράς ηλεκτρισμού, συμπεριλαμβανομένης και της ΔΕΠΑ, στην οποία χρωστούν οι ηλεκτροπαραγωγοί, οι οποίοι δεν πληρώνονται εγκαίρως από τους διάφορους φορείς της αγοράς ηλεκτρισμού.
Από την άλλη πλευρά όμως, μειωμένες διεθνείς τιμές στους ρύπους, σημαίνει μικρότερη επιβάρυνση για τη ΔΕΗ, που είναι ιδιαίτερα ρυπογόνος λόγω των λιγνιτικών της μονάδων, και άρα μικρότερη αύξηση των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος για τους καταναλωτές, νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Και βέβαια χαμηλότερη επιβάρυνση για την ελληνική βιομηχανία, που αγωνίζεται για την ανταγωνιστικότητά της.
Απόφαση
Στις 13 Δεκεμβρίου τα κράτη-μελη της Ε.Ε. θα κληθούν να αποφασίσουν για τις προτάσεις της Κομισιόν. Τα περισσότερα από τα δέκα νέα μέλη έχουν λάβει εξαίρεση ως το 2020 από την οδηγία που θα εφαρμοστεί από τις αρχές του 2013 για την αγορά δικαιωμάτων για το σύνολο των εκπομπών ρύπων. Χώρες όπως η Πολωνία, που στηρίζεται στον λιθάνθρακα για ηλεκτροπαραγωγή και στο φθηνό ρεύμα για τη βιομηχανία αναμένεται να αντιδράσουν έντονα, ενώ ακόμα και στη Γερμανία ακούγονται φωνές κατά των μέτρων, από την παραδοσιακή βιομηχανία (χαλυβουργία κ.λπ.), αλλά και από την ηλεκτροπαραγωγή, καθώς εταιρείες όπως η Eon και η RWE μετά την απαγόρευση των πυρηνικών εργοστασίων επενδύουν σε νέες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες λιθάνθρακα.
Ίσως αυτή τη φορά η Ε.Ε. να πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη τη νέα πραγματικότητα που δημιουργεί η ύφεση.
 .imerisia.gr
24/11/12