Ομιλία Υφυπουργού ΠΕΚΑ, Μάκη Παπαγεωργίου, στη 12η διακοινοβουλευτική συνάντηση του EUFORES για τις Α.Π.Ε. και την ενεργειακή αποδοτικότητα

ΟΜΙΛΙΑ
ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΕΚΑ
ΜΑΚΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΣΤΗ 12Η ΔΙΑΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ EUFORES
ΓΙΑ ΤΙΣ Α.Π.Ε. ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ

Κύριε Πρόεδρε του Ελληνικού Κοινοβουλίου,
Κύριε Πρόεδρε του EUFORES,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Μετά από τις ομιλίες του Προέδρου της Ελληνικής Βουλής και του Προέδρου του EUFORES είναι η κατάλληλη στιγμή για να δώσω την εικόνα αυτού που συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα.

Έτσι λοιπόν πρώτα από όλα θα ήθελα να σας καλωσορίσω στη σημερινή συνάντηση, και να επισημάνω τον καίριο ρόλο του EUFORES ως μία πλατφόρμα ανταλλαγής χρήσιμων πληροφοριών και απόψεων για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, κάτι το οποίο φάνηκε φυσικά και από την ομιλία του Προέδρου.
Κυρίες και κύριοι,
Η επίτευξη των στόχων «20-20-20» που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνδυασμό με τη σημερινή δύσκολη οικονομική συγκυρία, δημιουργεί μία σειρά από ισχυρές προκλήσεις, απέναντι στις οποίες οφείλουμε να προετοιμαστούμε κατάλληλα.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι ακέραιη η στρατηγική μας προσήλωση στην επίτευξη των εθνικών ενεργειακών στόχων. Η σημασία των ΑΠΕ για την προστασία του κλίματος είναι αδιαμφισβήτητη. Η Ελλάδα έχει σε αυτόν τον τομέα όλα τα απαραίτητα για να φιλοξενήσει τις σχετικές επενδύσεις, να δημιουργήσει τις προοπτικές ανάπτυξης: Το κατάλληλο κλίμα, το πλούσιο ηλιακό και αιολικό δυναμικό.
Όμως, ο τρόπος που αξιοποιήσαμε τα στρατηγικά αυτά πλεονεκτήματα, δεν ήταν μέχρι σήμερα ούτε ορθολογικός, και –όπως οι αριθμοί αποδεικνύουν- ούτε και βιώσιμος.
Εσφαλμένες εκτιμήσεις μας έφεραν αντιμέτωπους με ένα υπέρογκο έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό του Λειτουργού της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Ένα έλλειμμα που ανέρχεται στα 370 εκατ. ευρώ, που δημιούργησε αρκετά προβλήματα, μεγάλες καθυστερήσεις στο σύστημα πληρωμών και –το σημαντικότερο όλων-, παρουσίαζε αυξητικές τάσεις. 
Με τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται. 
Όπως καταλαβαίνετε, η ανάγκη για μεταρρύθμιση του καθεστώτος στήριξης των ΑΠΕ έτσι ώστε να είναι πιο συμβατό με τις εξελίξεις στην αγορά και τις δημοσιονομικές πιέσεις που δεχόμαστε, είναι και οφθαλμοφανής, και επείγουσα.
Άλλωστε, οι εξελίξεις σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη δείχνουν ότι είμαστε σε φάση ανασχεδιασμού της στρατηγικής για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, κάτι που σημείωσε και ο Πρόεδρος του EUFORES.
Μέτρα που στοχεύουν στη στήριξη και τον εξορθολογισμό των εγχώριων αγορών έχουν ήδη ληφθεί ή βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η Ισπανία, η Γαλλία, η Τσεχία, η Βουλγαρία. Παράλληλα χώρες, όπως η Γερμανία, εξετάζουν τις τεχνικές παραμέτρους που επηρεάζουν το δίκτυο στο σύνολο του, προκειμένου να προσδιορίσουν τις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες από τη διείσδυση των ΑΠΕ.
Στην πραγματικότητα λοιπόν, ήρθε η στιγμή να γίνει απολογισμός - και εν τέλει επαναπροσδιορισμός - μέσα από πραγματικά δεδομένα, από την πολύχρονη εμπειρία μας πια στις τεχνολογίες αυτές και τους τρόπους διείσδυσης των ΑΠΕ στο σύνολο του συστήματος.
Κυρίες και κύριοι,
Για να αξιοποιήσουμε τις πλούσιες δυνατότητες της Ελλάδας στις  ΑΠΕ, και για να ενισχύσουμε την οικονομία και την ανταγωνιστικότητα της χώρας με αναπτυξιακές πολιτικές, αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση είναι καταρχήν να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα της αγοράς και την προστασία φυσικά του τελικού καταναλωτή.
Αποφασίσαμε λοιπόν να βαδίσουμε το δύσκολο δρόμο. Του εξορθολογισμού. Της εξάλειψης όχι μόνο των ελλειμμάτων, αλλά και των χρόνιων στρεβλώσεων που δημιούργησαν τεράστια προβλήματα στην αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Για να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους του «σήμερα», αλλά κα για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του «αύριο», όλες οι ρυθμίσεις που θεσπίστηκαν  έχουν ως στόχο
1. τη σταθεροποίηση της αγοράς ενέργειας
2. την αποκατάσταση της ομαλότητας στις πληρωμές των παραγωγών ενέργειας και
3. την ένταξη υγιών επενδύσεων στο Σύστημα
Στο πλαίσιο αυτό, ο συνολικός σχεδιασμός που έχει γίνει, διασφαλίζει τόσο την επίτευξη του στόχου για τη διείσδυση των ΑΠΕ όσο και
1. την αξιοπιστία του συστήματος
2. τη βιωσιμότητα των επενδύσεων
3. τη διατήρηση του επενδυτικού κλίματος  και βεβαίως
4. τη μέριμνα για τον τελικό καταναλωτή.
Για να σκιαγραφήσω σύντομα στους επισκέπτες μας το τελευταίο σκέλος, οι οικιακοί καταναλωτές, δηλαδή οι Έλληνες φορολογούμενοι πολίτες, δεν θα μπορούσαν να κληθούν να βγάλουν τα κάστανα απ’ τη φωτιά, όπως λέμε στην Ελλάδα, για μία ακόμη φορά, με υπέρογκες επιβαρύνσεις εξαιτίας λαθών και αστοχιών.
Και δεν γίνεται, και βεβαίως δεν μπορούν.
Οι βιομηχανικοί καταναλωτές, για τους οποίους το ενεργειακό κόστος είναι ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες ανταγωνιστικότητας, δίνουν μεγάλο αγώνα για να σταθούν τόσο στην εσωτερική αγορά, όπου η ζήτηση είναι ιδιαίτερα μειωμένη, αλλά κυρίως στη διεθνή όπου η τελική τιμή που επηρεάζεται από το κόστος ενέργειας είναι το καθοριστικότερο κριτήριο.
Αν οι καταναλωτές επιβαρύνονταν υπέρμετρα, το αποτέλεσμα θα ήταν ιδιαίτερα αμφίβολο τόσο για το άμεσο οικονομικό του αποτέλεσμα, για την κάλυψη δηλαδή των ελλειμμάτων στην ενεργειακή αγορά, αλλά και για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Ταυτόχρονα όμως, θα έθετε σε μεγαλύτερο κίνδυνο την ενεργειακή αγορά που λειτουργεί, όπως όλοι ξέρουμε, υπό καθεστώς πλήρους αλληλεπίδρασης.
Μετά από τις αναγκαίες και πολύμηνες –για την τελική εξειδίκευση των μέτρων- διαβουλεύσεις με όλους τους φορείς της αγοράς ΑΠΕ, την Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και τους Διαχειριστές οδηγηθήκαμε σε δύσκολες, αλλά αναγκαίες αποφάσεις για τον εξορθολογισμό της ενεργειακής αγοράς.
Τις πρώτες και άμεσες αποφάσεις, οι οποίες θα αποδώσουν σε εύλογο χρονικό διάστημα, τις πήραμε τον περασμένο Αύγουστο.  Ως ένα δεύτερο βήμα, με τις νομοθετικές ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν πρόσφατα από τη Βουλή, το έλλειμμα περιορίζεται ακόμη περισσότερο με στόχο τη σταδιακή εξάλειψή του. 
Με την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης - που ισχύει αυστηρά για συγκεκριμένο διάστημα - στους παραγωγούς ενέργειας ΑΠΕ, αντιμετωπίζεται το πρόβλημα ρευστότητας του Ειδικού Λογαριασμού του Λειτουργού της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Μία σαφέστατη δέσμευση της χώρας μας που προκύπτει από τις άμεσες υποχρεώσεις της, αλλά και ταυτόχρονα αναγκαιότητα που δεν εξαντλείται στην τυπικότητα του προαπαιτούμενου.
Αναδεικνύεται από τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς.
Πολλοί ρωτούν γιατί ο κλάδος των φωτοβολταϊκών ανέλαβε τις μεγαλύτερες υποχρεώσεις.
Δυστυχώς, η ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας έγινε άναρχα και υπερβολικά, στηρίχθηκε σε λανθασμένες εκτιμήσεις και ελλιπείς βάσεις. Οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί για πολλά χρόνια απολάμβαναν τις υψηλότερες κλειδωμένες εγγυημένες τιμές - υψηλότερες και από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, παρότι έχουν πολύ μικρότερη ηλιοφάνεια - ενώ παράλληλα, το κόστος της επένδυσης μειωνόταν διαρκώς και η οικονομική κατάσταση της χώρας χειροτέρευε.
Παρά όμως τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, πολλές ευνοϊκές ρυθμίσεις υπέρ των επενδυτών στα φωτοβολταϊκά παραμένουν. Οι παραγωγοί εξασφαλίζουν εγγυημένο εισόδημα για 20 και 25 χρόνια. Επιπρόσθετα, οι επενδυτές φωτοβολταϊκών εξαιρούνται  του ανταποδοτικού τέλους προς τους Δήμους, που είναι αναγκασμένοι να καταβάλλουν όλοι οι επενδυτές στις υπόλοιπες τεχνολογίες ΑΠΕ.
Άλλωστε η διείσδυση είναι τόσο μεγάλη που έχουμε ήδη σχεδόν ξεπεράσει τους στόχους του 2020 στα φωτοβολταϊκά, ενώ παράλληλα από το πλήθος των αδειών που χορηγήθηκαν και που δεν μεταφράστηκαν σε επενδύσεις, δημιουργείτο  τεχνητός κορεσμός του δικτύου σε πολλές περιοχές της Ελλάδας.
Λαμβάνουμε μέτρα και για αυτό, ώστε τα δίκτυα να αποσυμφορηθούν.
Υγιείς επενδύσεις πρέπει να υλοποιήθούν χωρίς μεγαλύτερη χρονοτριβή.
Επιπλέον, για πρώτη φορά μεριμνούμε για την προστασία των επενδυτών μέσω της επιβολής χρονοδιαγραμμάτων για τους Διαχειριστές. Αν αυτά δεν τηρούνται με υπαιτιότητα του Διαχειριστή, αυτός θα επιβαρύνεται. Ο επενδυτής θα αποζημιώνεται.
Επειδή όμως βιώνουμε μία δύσκολη συγκυρία, στην οποία όλοι θα πρέπει να συμβάλλουμε, η λήψη διορθωτικών μέτρων δεν περιορίστηκε στον κλάδο των φωτοβολταϊκών. Στο πλαίσιο αυτό, και για να επιτύχουμε τον επείγοντα στόχο της μείωσης του ελλείμματος στον Ειδικό Λογαριασμό που αναφέρθηκα και πριν, επιβλήθηκε ένα μικρό ποσοστό εισφοράς και στις υπόλοιπες τεχνολογίες. Χωρίς φυσικά και πάλι να επηρεάζεται η ελκυστικότητα των αποδόσεων. Επιμερίζοντας τα αναγκαία βάρη σφαιρικά.
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της αξιοπιστίας της αγοράς των ΑΠΕ, ο ΛΑΓΗΕ - όπως ονομάζεται ο Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας - θα έχει την υποχρέωση να δημοσιεύει σε μηνιαία βάση τα στοιχεία για την εξέλιξη του Ειδικού Λογαριασμού, γεγονός που εξασφαλίζει την απόλυτη διαφάνεια, και κυρίως επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους να έχουν ξεκάθαρη εικόνα των πραγματικών συνθηκών της αγοράς.
Παράλληλα, θα δώσει τη δυνατότητα να αποτυπωθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων για τον εξορθολογισμό της αγοράς.
Κυρίες και κύριοι,
Τα μέτρα αυτά, όσο και αν φαίνεται παράδοξο, αποσκοπούν στη στήριξη των ΑΠΕ.
Εξασφαλίζουν κατ’αρχήν τη δυνατότητα πληρωμής των παραγωγών ενώ παράλληλα το πλούσιο ηλιακό και αιολικό δυναμικό της χώρας αποκτά ένα ορθολογικό και βιώσιμο πλαίσιο λειτουργίας. Η προώθηση όλων των τεχνολογιών στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, και η συμμετοχή τους όλο και περισσότερο στο ενεργειακό μίγμα αντανακλά την τεχνολογική εξέλιξη αλλά και το μειωμένο κόστος των επενδύσεων.
Όλα όσα σας ανέφερα αποτελούν αναγκαία συνθήκη για να προχωρήσει η Ελλάδα μπροστά, να πάψει να κυνηγάει ελλείμματα, να αξιοποιήσει τις δυνατότητές της στην Ενέργεια.
Θα ακολουθήσουν και νέες πρωτοβουλίες θεσμικού χαρακτήρα, πάντοτε στην κατεύθυνση της εξυγίανσης του θεσμικού πλαίσιου, της ομαλής και βιώσιμης λειτουργίας της ενεργειακής αγοράς, αλλά και της οικονομίας γενικότερα, την οποία η Ενέργεια επηρεάζει τα μέγιστα.
Η προώθηση καθαρών μορφών ενέργειας παραμένει πρωταρχικός στόχος μας. Τούτο όμως, θα πρέπει να επιτευχθεί με συγεκριμένο τρόπο:
1. Με την ανάπτυξη όλων των μορφών ΑΠΕ μέσα από την επίτευξη ενός μίγματος αποδοτικού, και με βιώσιμο κόστος
2. Με τη δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών για την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας, που εξαρτάται σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό από το ενεργειακό κόστος
3. Την προστασία του απλού οικιακού καταναλωτή στη σημερινή συγκυρία
Σε γενικότερο πλαίσιο, συνεχίζουμε αποφασιστικά, για να απαλείψουμε στρεβλώσεις της αγοράς, μέσα από την αλλαγή του συνολικού ρυθμιστικού πλαισίου, που σε ότι αφορά τη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού, βρίσκεται ήδη υπό διαβούλευση μέσω της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.
Και βεβαίως, προχωράμε στην απελευθέρωση της αγοράς και επιμένουμε στις αποκρατικοποιήσεις, για να ενισχύσουμε τον υγιή – και επωφελή για τον Έλληνα καταναλωτή – ανταγωνισμό. 
Αποκαθιστούμε προβλήματα και ελλείμματα, ώστε να δημιουργήσουμε προυποθέσεις για  ανάκαμψη σε όλους τους παραγωγικούς τομείς.
Διορθώνουμε λάθη και αστοχίες, για να κερδίσουμε το επόμενο στοίχημα, που είναι η επιστροφή στην Ανάπτυξη!
Αυτό είναι, αγαπητοί Βουλευτές, εκλεκτοί προσκεκλημένοι, το καθήκον μας απέναντι στον δοκιμαζόμενο Έλληνα πολίτη.
Αυτό είναι το καθήκον μας απέναντι στην Ελλάδα.
Σας ευχαριστώ πολύ.
 

<ΥΠΕΚΑ

23/11/12

-----------------

ΣΧΕΤΙΚΟ:

• Δήλωση Υφυπουργού ΠΕΚΑ, Μάκη Παπαγεωργίου, στο περιθώριο της 12ης διακοινοβουλευτικής συνάντησης του EUFORES για τις Α.Π.Ε. και την ενεργειακή αποδοτικότητα