ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ GOETHE: Δάσος μέχρι το 2100 οι σαβάνες της Αφρικής

Σε δασώδεις εκτάσεις θα μετατραπούν έως το 2100 οι σαβάνες της Αφρικής, σύμφωνα με νέα μελέτη που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο Goethe στη Φραγκφούρτη, σε συνεργασία με το Κέντρο Βιοποικιλότητας και Κλιματικής Έρευνας.

Σύμφωνα με στοιχεία του econews, δεδομένου ότι οι υψηλές συγκεντρώσεις co2 στο έδαφος και τον αέρα ενισχύουν το μέγεθος και το φύλλωμα των δέντρων, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η «γονιμοποίηση» από το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε ό,τι αφορά τη βλάστηση στην Αφρική. Βέβαια, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, για να μετατραπούν οι σαβάνες σε δάση πρέπει να ξεπεραστεί ένα συγκεκριμένο όριο διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Παλαιότερες έρευνες είχαν δείξει ότι η αύξηση της «γονιμοποίησης» από διοξείδιο του άνθρακα δεν θα επέφερε αλλαγές στη βλάστηση, ωστόσο, οι συγκεκριμένες μελέτες βασίζονταν κατά κύριο λόγο σε οικοσυστήματα του βορείου ημισφαιρίου ή σε εμπορικά σημαντικά είδη. Στην πραγματικότητα μόνο η νέα έρευνα μελέτησε πώς τα φυτά της σαβάνας θα ανταποκριθούν στις υψηλές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα.

Όπως έδειξε η έρευνα, τα δέντρα στη σαβάνα ήταν ουσιαστικά στερημένα από διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με τις προβιομηχανικές συγκεντρώσεις CO2 και η ανάπτυξή τους «απογειώνεται» σήμερα, στις συγκεντρώσεις CO2 που βιώνουμε αυτή τη στιγμή. Μεταξύ άλλων, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι αφού η μετατροπή της σαβάνας σε δάσος θα γίνει όταν ξεπεραστεί ένα συγκεκριμένο όριο διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό σημαίνει ότι κάθε σαβάνα θα μετατραπεί σε δάσος διαφορετική χρονική περίοδο, μειώνοντας τις πιθανότητες πρόκλησης σοκ στο οικοσύστημα εξαιτίας ταυτόχρονης αλλαγής.

Σαβάνα
Ενδιάμεση μορφή μεταξύ δάσους και ποολίβαδου

Η Σαβάνα είναι τύπος χερσαίου οικοσυστήματος των υποτροπικών και τροπικών περιοχών, ο οποίος χαρακτηρίζεται από ποώδη βλάστηση με λίγα διάσπαρτα δένδρα ή θάμνους· θεωρείται ενδιάμεση μορφή μεταξύ δάσους και ποολίβαδου. Εκτός από τους κλιματολογικούς παράγοντες, σε ορισμένες περιπτώσεις η δημιουργία της σαβάνας οφείλεται στα χαρακτηριστικά του εδάφους (μορφολογία, σύσταση) τα οποία ευνοούν την ανάπτυξη ποώδους βλάστησης σε βάρος των δένδρων.

Οι σαβάνες διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με την αναλογία ποώδους και ξυλώδους βλάστησης· υπάρχουν σαβάνες τελείως γυμνές από δένδρα, όπως ο κάμπος λίμπος της Βραζιλίας, καθώς και σαβάνες με αρκετά πυκνή δενδρώδη κάλυψη, όπως η σαβάνα της βόρειας Αυστραλίας. Ενδιάμεση περίπτωση αποτελεί η τροπική σαβάνα της ανατολικής Αφρικής. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και πιο τυπική μορφή σαβάνας η οποία χαρακτηρίζεται και ως υγρή σαβάνα με μέσο ετήσιο ύψος βροχοπτώσεων 1.000-1500 χιλιοστά. Διαφορετικοί τύποι σαβανών αναπτύσσονται στις υπόλοιπες περιοχές του κόσμου, όπου το κλίμα χαρακτηρίζεται γενικά από μικρότερο μέσο ετήσιο ύψος βροχοπτώσεων.

Στη Νότια Αμερική χαρακτηριστικοί τύποι σαβανών είναι οι κάμπος της Βραζιλίας (κάμπος σεράδος και κάμπος λίμπος), οι λιάνος της Βενεζουέλας και της Κολομβίας, που πλημμυρίζουν με νερό την υγρή περίοδο, οι ορεινές σαβάνες των Άνδεων κ.ά. Οι ακανθωτές σαβάνες εμφανίζονται σε ακόμα ξηρότερες περιοχές (μέσο ετήσιο ύψος βροχοπτώσεων έως 700 χιλιοστά) και αναπτύσσονται σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Χαρακτηρίζονται από χαμηλή βλάστηση και ελάχιστα χαμηλά δένδρα ή θάμνους, ορισμένα από τα οποία είναι αγκαθωτά. Σημαντικό ρόλο στην οικολογία των σαβάνων παίζουν οι τερμίτες, οι φωλιές των οποίων διαμορφώνουν σε ορισμένες περιοχές το τοπίο.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ
"Η" 4/8