Σε πλαίσιο προστασίας τρία νησιά

Του Γιωργου Λιαλιου

Τρεις υπέροχοι νησιωτικοί παράδεισοι βρίσκονται ένα βήμα πριν αποκτήσουν το πρώτο πλαίσιο για την προστασία τους. Στη βόρεια Κάρπαθο και τη νήσο Σαρία πρόκειται να δημιουργηθεί το τρίτο θαλάσσιο πάρκο της χώρας, ύστερα από εκείνα της Ζακύνθου και της Αλοννήσου. Ολόκληρη η Τήλος και οι νησίδες που την περιβάλλουν θα ενταχθούν σε ειδικό καθεστώς προστασίας και μάλιστα για πρώτη φορά υπό την ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ενώ στη Σάμο θα προστατευθεί η περιοχή της Αλυκής.

Τα τρία σχέδια προεδρικών διαταγμάτων τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση από τα τέλη του 2011 έως τα μέσα της φετινής χρονιάς και πλέον έχουν επιστρέψει στις υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος για να συμπληρωθούν και να αποσταλούν στο Συμβούλιο της Επικρατείας για έλεγχο. Το ενδιαφέρον είναι ότι το διάταγμα της Τήλου προβλέπει ταυτόχρονα και την ίδρυση φορέα διαχείρισης, μια εξέλιξη που έρχεται, ενώ περιβαλλοντικές οργανώσεις και υπουργείο Περιβάλλοντος βρίσκονται «στα μαχαίρια» με αφορμή την πρόθεση του τελευταίου να μειώσει τους φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών από 29 σε 14. Ας δούμε όμως συνοπτικά τι προβλέπεται για τις τρεις περιοχές:

- Η χερσαία και θαλάσσια περιοχή της βόρειας Καρπάθου, της νήσου Σαρίας και των Αστακιδονησίων πρόκειται να χαρακτηριστεί «Περιφερειακό Θαλάσσιο Πάρκο». Σύμφωνα με τη μελέτη που έχει εκπονηθεί, η περιοχή αυτή αποτελεί ένα σύμπλεγμα χερσαίων και θαλάσσιων οικοτόπων ευρωπαϊκού και μεσογειακού ενδιαφέροντος, από τους πλουσιότερους της Ευρώπης, στον οποίο ενδημούν και αναπαράγονται πολλά και σημαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην άμεση και ευρύτερη περιοχή ζει και αναπαράγεται ένα σημαντικό τμήμα πληθυσμού της απειλούμενης μεσογειακής φώκιας Monachus monachus. Επίσης, σημαντική κρίνεται η περιοχή και για την πλούσια ορνιθοπανίδα της, για τα αλιευτικά αποθέματά της, τα υποθαλάσσια λιβάδια της Ποσειδωνίας (Posidonia oceanica) και κυρίως, για το θαλάσσιο οικοσύστημά της. Το σχέδιο προεδρικού διατάγματος χωρίζει την ευρύτερη περιοχή σε δύο βασικές ζώνες (θαλάσσιες και χερσαίες) και επιμέρους περιοχές, ορίζοντας επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες. Το μοναδικό σημείο που τίθεται σε καθεστώς απόλυτης προστασίας είναι οι Αστακιδονησίδες.

- Η Τήλος και οι νησίδες που την περιβάλλουν (Αντίτηλος, Πελεκούσα, Γαϊδουρονήσι, Γιακουμής, Αγιος Ανδρέας, Πρασούδα, Νησί) πρόκειται να χαρακτηριστούν Φυσικό Περιφερειακό Πάρκο. Η περιοχή διακρίνεται για τη μεγάλη βιολογική, οικολογική, αισθητική, επιστημονική και γεωμορφολογική της αξία, ιδιαίτερα για τη διατήρηση του τοπίου, της άγριας ορνιθοπανίδας και της χλωρίδας στη χώρα μας. Στόχος είναι η διαφύλαξη της φυσικής κληρονομιάς και η διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας με παράλληλη παροχή στο κοινό δυνατοτήτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και φυσιολατρικών δραστηριοτήτων.

Το σχέδιο προεδρικού διατάγματος δημιουργεί δύο ομάδες ζωνών προστασίας: τη ζώνη προστασίας της φύσης (στην οποία συμπεριλαμβάνονται οι περιοχές Κούτσουμπα, Σταυρού και Μονής Αγ. Παντελεήμονα - Προφήτη Ηλία - Παλαιοκάστρου του νησιού και όλες οι παρόχθιες περιοχές του, καθώς και οι νησίδες και βραχονησίδες της περιοχής), η οποία θα έχει αυστηρότερο καθεστώς προστασίας, ώστε να συντελείται η φυσική τους εξέλιξη χωρίς ανθρώπινες παρεμβάσεις. Και η ζώνη οικοανάπτυξης, που περιλαμβάνει την υπόλοιπη Τήλο και όπου επιτρέπεται η άσκηση ήπιων και περιβαλλοντικά φιλικών ασχολιών και παραγωγικών δραστηριοτήτων. Η «πρωτιά» της Τήλου είναι ότι θα πρόκειται για την πρώτη προστατευόμενη περιοχή στην οποία η διαχείριση (δηλαδή η διοίκηση του υπεύθυνου φορέα) θα ανατεθεί στον τοπικό δήμο.

- Στη Σάμο, τέλος, το σχέδιο προεδρικού διατάγματος αφορά τον χαρακτηρισμό της υδάτινης και χερσαίας περιοχής της Αλυκής και της Ψιλής Αμμου ως περιοχής προστασίας της φύσης. Στην περιοχή βρίσκεται ένα καταφύγιο άγριας ζωής και δύο περιοχές Natura, ενώ εμπίπτει και σε τμήμα ζώνης οικιστικού ελέγχου. Κατά τη διαβούλευση, πάντως, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις παρατήρησαν ότι κακώς έχει εξαιρεθεί ο οικισμός της Ψιλής Αμμου από τα όρια της προστατευόμενης περιοχής, ενώ θεωρούν ότι οι χρήσεις που θα επιτρέψει το διάταγμα δεν αποκλείουν την καταστροφή των φυσικών σχηματισμών της παραλιακής ζώνης.

kathimerini gr

 25/8/12