Φωτοβολταϊκά στα ρούχα μας!

Τα εύκαμπτα οργανικά φωτοβολταϊκά της ομάδας του εργαστηρίου Λεπτών Υμενίων, Νανοσυστημάτων και Νανομετρολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έχουν πραγματικά εντυπωσιακές εφαρμογές: μπορούν να επενδύσουν οποιαδήποτε σκληρή επιφάνεια (τοίχους, κεραμίδια, αυτοκίνητα κλπ.) ή να ενσωματωθούν σε οποιοδήποτε εύκαμπτο υλικό, όπως χαρτί ή ύφασμα. Με τον τρόπο αυτό, σχεδόν όλες οι επιφάνειες μπορούν να μετατραπούν σε φωτοβολταϊκούς συλλέκτες, παρέχοντας την ηλεκτρική ενέργεια που απαιτείται για την λειτουργία μικρότερων ή μεγαλύτερων συσκευών.

Η πρώτη πρακτική εφαρμογή κυκλοφορεί ήδη στο εμπόριο: μια τσάντα ώμου, η οποία φέρει εύκαμπτα φωτοβολταϊκά στην εξωτερική της επιφάνεια, τα οποία παράγουν αρκετή ενέργεια για την πλήρη φόρτιση, μέσα σε μία ώρα, ενός κινητού τηλεφώνου. Παράλληλα, η ομάδα εργάζεται πυρετωδώς καθώς προχωράει σε πειραματικές εφαρμογές μεγαλύτερης κλίμακας (είναι ήδη σε συνεννοήσεις για την εγκατάσταση τέτοιων φωτοβολταϊκών σε ένα μεγάλο κρουαζιερόπλοιο), εξελίσσει το προϊόν της για να μειώσει το κόστος και να αυξήσει τη διάρκεια ζωής του και βρίσκεται σε συνομιλίες για την εμπορική αξιοποίησή του.

Η ομάδα, υπό την καθοδήγηση του δρ Σέργιου Λογοθετίδη, διευθυντή του εργαστηρίου και καθηγητή στο τμήμα φυσικής του Α.Π.Θ., εργάζεται περίπου μια δεκαετία πάνω στη δημιουργία και την εξέλιξη εύκαμπτων φωτοβολταϊκών. Η ιδέα προέκυψε όταν, στα τέλη του 20ου αιώνα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οργανικές ενώσεις και υλικά μπορούν να μεταφέρουν ηλεκτρισμό, όπως ακριβώς και οι ανόργανες. Συνεπώς, τα πολυμερή πάνω στα οποία εργάζονταν ήδη οι ερευνητές της ομάδας απέκτησαν ένα νέο πεδίο εφαρμογών, καθώς οργανικά ηλεκτρονικά κυκλώματα και ηλεκτρόδια μπορούν πλέον να «τυπωθούν» πάνω σε πολυμερικό υπόστρωμα. Οι τεχνικές είναι παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται στην εκτύπωση εντύπων ή συσκευασιών. Έτσι, η παραγωγή τέτοιου είδους φωτοβολταϊκών προϊόντων μπορεί να πραγματοποιηθεί και στην Ελλάδα, με τον υπάρχοντα ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό που διαθέτουν οι εκτυπωτικές και κλωστοϋφαντουργικές εταιρίες της χώρας.

Πέρα από τις εφαρμογές μεγάλης κλίμακας ή τις οικιακές εφαρμογές της έρευνας της ομάδας του Α.Π.Θ. – για παράδειγμα την ενσωμάτωση της τεχνολογίας στις τέντες που εγκαθίστανται σε σπίτια και καταστήματα σε ολόκληρη τη χώρα και σε άλλες χώρες με μεγάλη ηλιοφάνεια – και οι ατομικές εφαρμογές παρουσιάζουν ενδιαφέρον: η τεχνολογία αυτή μπορεί να βρει εφαρμογή σε ενδύματα και στολές ατόμων που η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά τους εξαρτάται από την ενέργεια και το φωτισμό: πυροσβέστες, τροχονόμοι, εργαζόμενοι σε ομάδες άμεσης βοήθειας, αλλά και ποδηλάτες, ορειβάτες, μεταφορείς και πολλοί άλλοι θα μπορούν να είναι ενεργειακά αυτόνομοι. Και η ίδια τεχνολογία μπορεί να έχει και άλλες εφαρμογές, επικοινωνιακές ή ακόμη και ιατρικές: τα εύκαμπτα οργανικά κυκλώματα μπορούν να περιλαμβάνουν μια κεραία, έτσι ώστε οι φορείς τους να είναι επικοινωνιακά αυτόνομοι, αλλά και να καταγράφουν και να μεταδίδουν ιατρικές πληροφορίες, όπως η πίεση, οι καρδιακοί παλμοί αλλά και η σύνθεση του αίματος!

Ο δρόμος προς την επιτυχία δεν ήταν εύκολος. Η έλλειψη κρατικής χρηματοδότησης αλλά και πρακτικά προβλήματα, που όμως μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις, όπως για παράδειγμα οι καταλήψεις σε πανεπιστημιακούς χώρους, όπου στεγάζεται το εργαστήριο της ομάδας, αποτελούν τροχοπέδη. Όμως, όταν υπάρχει συνέπεια, συνέχεια και πρωτοτυπία, κάποια πράγματα έρχονται από μόνα τους, όπως η διάκριση στον 1ο διαγωνισμό του ΣΕΒ και της Eurobank, σημειώνει ο κ. Λογοθετίδης. «Μέσα από το διαγωνισμό άρχισε μια διαδικασία προβολής, διάχυσης, των αποτελεσμάτων της έρευνας», συμπληρώνει. «Είναι μια πολύ καλή κίνηση τόνωσης της εξωστρέφειας, ανάδειξης της αριστείας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας στην Ελλάδα».

skai gr