Η λύτρωση από τον εφιάλτη άργησε 28 χρόνια

ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΧΑΪΝΗ

ΕΙΚΟΣΙ ΟΚΤΩ ολόκληρα χρόνια μετά το τραγικό ατύχημα στις εγκαταστάσεις της Union Carbide, στο Μποπάλ της Ινδίας, η Γερμανία αποφάσισε να καθαρίσει την περιοχή από τα τοξικά απόβλητα που εξακολουθούν να βρίσκονται αποθηκευμένα στο εργοστάσιο-φάντασμα χωρίς καμία απολύτως ασφάλεια.

Οι εικόνες που περιγράφει το γερμανικό περιοδικό Spiegel είναι ανατριχιαστικές: σκουριασμένα μεταλλικά βαρέλια με τοξικά απόβλητα βρίσκονται εκτεθειμένα στον χώρο, χωρίς κάλυμμα ή κάποιο άλλο προστατευτικό.

Χώμα και σκόνη χύνονται από φθαρμένες πλαστικές τσάντες που έχουν στοιβαχτεί σε μια γωνία. Φιάλες και δοχεία με βενζίνη, ποτάσιο, υδροξείδιο του καλίου και μεθυλενοχλωρίδιο παραμένουν κάτω από τα τραπέζια των εργαστηρίων.

Ουδείς γνωρίζει ποιες και πόσες ακριβώς τοξικές ουσίες έχουν ταφεί στον χώρο του εργοστασίου μετά τη διαρροή δεκάδων τόνων τοξικών από το εργοστάσιο φυτοφαρμάκων, στις 3 Δεκεμβρίου του 1984. Ο οποιοσδήποτε -ακόμη κι ένα μικρό παιδί- μπορεί εύκολα να διαρρήξει την είσοδο και να εκθέσει την υγεία του στις επικίνδυνες ουσίες. Αδέσποτα σκυλιά κυκλοφορούν ανενόχλητα, αναζητώντας σκιά. «Η ασφάλεια αποτελεί υποχρέωση όλων μας», αναγράφεται στον τοίχο του κατεστραμμένου γραφείου ελέγχου...

Η τραγωδία του 1984

Σήμερα οι κάτοικοι του Μποπάλ εξακολουθούν να ζουν με τον εφιάλτη της καταστροφής. Πώς να ξεχάσουν άλλωστε ότι το εργοστάσιο, που υποτίθεται ότι θα συντηρούσε τη Μάντγια Πραντές, μια αγροτική επαρχία μεγαλύτερη σε μέγεθος από την Ιταλία, θα σκορπούσε τελικά τον θάνατο και την απόγνωση; Περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εκείνη την ημέρα λόγω της διαρροής δεκάδων τόνων ισοκυανικού μεθυλεστέρα, ενός εξαιρετικά επικίνδυνου χημικού, 500 φορές πιο τοξικού από το υδροκυάνιο, το οποίο χρησιμοποιείτο για την παρασκευή του φυτοφαρμάκου Sevin. Εκτεταμένο δηλητηριώδες νέφος κάλυψε την περιοχή, η οποία ακόμη προσπαθεί να μαζέψει τα συντρίμμια της: σχεδόν τρεις δεκαετίες αργότερα, γεννιούνται παιδιά με εγκεφαλικά προβλήματα και δυσπλασίες. Δερματικά νοσήματα, στομαχικές διαταραχές και ανεπούλωτες πληγές στα μάτια βασανίζουν όσους εκτέθηκαν στο νέφος σε νεαρή ηλικία. Στο Μποπάλ έχουν καταμετρηθεί τα υψηλότερα ποσοστά καρκίνων, φυματίωσης κι άλλων παθήσεων του αναπνευστικού. Η Διεθνής Αμνηστία ανεβάζει τον αριθμό των ανθρώπων που είχαν εκτεθεί στο αέριο και αντιμετωπίζουν σοβαρά ιατρικά προβλήματα στους 120.000.

Απομάκρυνση

Χρειάστηκε διάταγμα από το ανώτατο ινδικό δικαστήριο για να ξεκινήσει η διαδικασία της απορρύπανσης της περιοχής. Το έργο ανέλαβε η κρατική γερμανική Εταιρεία για τη Διεθνή Συνεργασία (GIZ), η οποία και θα μεταφέρει στη Γερμανία για διάθεση τουλάχιστον 350 τόνους τοξικών αποβλήτων. «Πρόκειται για ελάχιστη ποσότητα», επισημαίνει ο Χανς-Χέρμαν Ντουμπ, διευθυντής του γραφείου της GIZ στη νοτιοανατολική Ασία, με έδρα το Νέο Δελχί. «Στο μέλλον η Ινδία θα πρέπει να φτιάξει τις δικές της εγκαταστάσεις για την εναπόθεση των επικίνδυνων αποβλήτων με περιβαλλοντικά ορθό τρόπο».

Το ομοσπονδιακό υπουργείο για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη της Γερμανίας, στο οποίο υπάγεται η GIZ, έχει εγκρίνει το σχέδιο, ενώ η εταιρεία έχει στείλει ήδη προσχέδιο συμφωνητικού στην ινδική κυβέρνηση. Το μόνο πρόβλημα που υπάρχει είναι το ποιος θα αναλάβει το ρίσκο αλλά και το κόστος ενός πιθανού ατυχήματος κατά τη μεταφορά των επικίνδυνων υλικών σε γερμανικό έδαφος.

Η απομάκρυνση και η μεταφορά των τοξικών αποβλήτων 6.500 χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο της καταστροφής θα επιβαρύνει τους Ινδούς φορολογουμένους με 3,4 εκατ. ευρώ. «Δεν θα μπορούσαμε να βρούμε καλύτερο συνεργάτη από τους Γερμανούς», υποστηρίζει ο Ινδός υπουργός Αστικής Ανάπτυξης Μαμπουλάι Γκαούρ.
real gr