Κατακραυγή από 150 διεθνείς οργανώσεις για την εξόρυξη αμίαντου

Του Κοσμά Ζακυνθινού

Eντονες αντιδράσεις προκαλεί η απόφαση της κυβέρνησης του Κεμπέκ να χορηγήσει δάνειο ύψους 58 εκατ. δολ. για την επαναλειτουργία των μεταλλείων αμιάντου JohnsManville Corporation, απ όπου κατέληξε και το πρώτο θύμα αμίαντου, ο Henry Ward (που ήταν ταυτόχρονα και ιδρυτής της μεγάλης βιομηχανίας αμιάντου) το 1898.

Σχεδόν 115 χρόνια από τον πρώτο διαπιστωμένο θάνατο από αμιάντωση και των βλαβερών συνεπειών του προϊόντος στη δημόσια υγεία, το ζήτημα επανέρχεται στο προσκήνιο καθώς 150 διεθνείς οργανισμοί υγείας και επιστήμονες από 20 χώρες απηύθυναν έκκληση για την απαγόρευση εξόρυξης, χρήσης και εξαγωγής όλων των μορφών του αμιάντου, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο αμίαντος είναι πυριτικό υλικό ινώδες, σκληρό και ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες, απρόσβλητο από χημικές δράσεις και με αντοχή τετραπλάσια του χάλυβα. Υπάρχουν πάνω από 3.000 χρήσεις και εφαρμογές του αμίαντου, ενώ χρησιμοποιήθηκε σαν μονωτικό για πρώτη φορά το 1866 και σαν αμιαντοτσιμέντο το 1870.

Η πρώτη συνομοσπονδία αμιάντου έγινε το 1883 στη Νέα Υόρκη. Οι χρήσεις του από τότε πολλαπλασιάσθηκαν. Πυρίμαχα γάντια, στολές και σωλήνες ύδρευσης και άρδευσης, μονώσεις σε λέβητες και σωληνώσεις, πλάκες δαπέδων και οροφών, φίλτρα και ηλεκτρικές συσκευές όπως σίδερα, ψηστιέρες, σόμπες και ξηραντήρες μαλλιών, δεξαμενές νερού, τα γνωστά φύλλα αμιάντου για την κάλυψη υπόστεγων, φρένα των αυτοκινήτων, αεροπλάνων, τρακτέρ, και άλλων τροχοφόρων, είναι μόνο μερικές από τις 3000 χρήσεις και εφαρμογές του επικίνδυνου αυτού υλικού.

Ο αμίαντος εκλύεται στο περιβάλλον με την μορφή μικρών ινών, οι οποίες δύσκολα απομακρύνονται. Λόγω μάλιστα της κρυσταλλικής τους φύσης σπάζουν σε ακόμη μικρότερες, οι οποίες εισχωρούν εύκολα μέσω της αναπνοής στους πνεύμονες.

Τα πρώτο θύμα αμίαντου ήταν ο Henry Ward, που ήταν ταυτόχρονα και ιδρυτής μεγάλης βιομηχανίας αμιάντου στις ΗΠΑ, της Johns?Manville Corporation. Πέθανε από αμιάντωση το 1898.

Η πραγματική τραγωδία για την ανθρωπότητα όμως αρχίζει το 1935, όταν πλέον οι γιατροί ανακάλυψαν ότι ο αμίαντος προκαλεί καρκίνο. Σε μερικές περιπτώσεις αρκούσε εισπνοή ινών μόνο για μερικές ώρες. Οι καρκίνοι που προκαλεί ο αμίαντος είναι πολλών ειδών: των πνευμόνων, μεσοθηλίωμα (καρκίνος του υπεζωκότος), μεσοθηλίωμα του περιτοναίου, καρκίνο του οισοφάγου, του λάρυγγα, του στομάχου, και του παχέος εντέρου. Συνήθεις ενδείξεις αμιάντωσης είναι δύσπνοια, συριγμός της αναπνοής, και κυάνωση όπου τα νύχια, το δέρμα και τα χείλη γίνονται μπλε από την έλλειψη οξυγόνου. Σχεδόν πάντα επακολουθεί θάνατος.

Ο αμίαντος είναι από τους δέκα πρώτους επικίνδυνους για την υγεία ρυπαντές, για τους οποίους καθορίστηκε παγκοσμίως όριο ανεκτό από τον άνθρωπο. Σαν μέγιστο ανεκτό όριο οι περισσότερες χώρες έχουν νομοθετήσει τις 2 ίνες στο κυβικό εκατοστό του αέρα. Ο αριθμός των ινών του αμιάντου στον αέρα κυμαίνεται συνήθως από 0,0004 -0,0005 ίνες ανά κυβικό δηλαδή 4.000 φορές μικρότερος από το επιτρεπτό όριο.

«Πολέμιοι» του αμίαντου
«Η συνέχιση της χρήσης αμιάντου θα είναι καταστροφική για τη δημόσια υγεία, με ασθένειες και πρώιμους θανάτους τις επόμενες δεκαετίες, επαναλαμβάνοντας την επιδημία που ζουν σήμερα οι βιομηχανοποιημένες χώρες που στο παρελθόν χρησιμοποιούσαν αμίαντο», τόνισε σε δηλώσεις του ο Δρ. Stanley Weiss, πρόεδρος της Μεικτής Επιτροπής για τις Κοινωνίες Επιδημιολογίας, στους κόλπους της οποίας εντάσσονται πολυάριθμοι οργανισμοί που μάχονται για την κατάργηση του αμιάντου.

Αν και οι ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι ο αμίαντος συνδέεται με τον καρκίνο, οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας επιμένουν ότι ο υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια αρκεί να το χειριστούμε σωστά. «Δεν υπάρχει αμφιβολία για τις επιβλαβείς συνέπειες του αμιάντου και δεν πρέπει να υπονομεύουμε τις προσπάθειες για αλλαγή πολιτικής», δήλωσε ο καθηγητής Colin Soskolne, πρώην πρόεδρος της καναδικής Κοινωνίας Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής.

Οι «πολέμιοι» του αμιάντου ζητούν από τους μεγάλους παραγωγούς, μεταξύ των οποίων η Βραζιλία, το Καζακστάν, η Ρωσία και ο Καναδάς, να σταματήσουν την εξόρυξη και τις εξαγωγές αμιάντου, βοηθώντας τη μετάβαση των κοινωνιών σε άλλες βιομηχανίες.

 ΗΜΕΡΗΣΙΑ
"Η" 28/7

------------

• Αποξήλωση αμιάντου