Trans-Anadolu: Ο Αγωγός-Κλειδί για την Μεταφορά του Κασπιανού Αερίου

του Κ.Ν. Σταμπολή

energia.gr 

Ασχέτως με την έκβαση του αγώνα δρόμου για την επιλογή του επιχειρηματικού σχήματος και του αγωγού του, που θα αναλάβει την μεταφορά του κασπιανού αερίου στις Ευρωπαϊκές αγορές, ο νέος αγωγός που θα διασχίζει οριζοντίως την Τουρκία, γνωστός ως Trans-Anadolu, αναδεικνύεται ως ο αγωγός-κλειδί που θα επιτρέψει στην Ευρώπη την διαφοροποίηση του εισαγόμενου με αγωγούς αερίου, το οποίο αυτή τη στιγμή κυριαρχείται από το αέριο της Ρωσικής Gazprom. 
Ο Trans-Anadolu, που θα έχει μήκος 2.000 χλμ. περίπου, και θα ξεκινά από τα τουρκο-γεωργιανά σύνορα και θα καταλήγει, εν είδει διχάλας, στα αντίστοιχα ελληνο-τουρκικά και τα τουρκο-βουλγαρικά, αποτελεί μία θαρραλέα επιλογή της Τουρκίας, η κυβέρνηση της οποίας πήρε την κατάσταση του Νοτίου Διαδρόμου στα χέρια της μετά την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εταιρειών του consortium να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του υπεραγωγού Nabucco, στον οποίον, σημειωτέον, συμμετείχε και η Τουρκία.

Έτσι, o Trans-Anadolu, που αποτελεί κοινό επιχειρηματικό σχήμα μεταξύ της αζερικής Socar, η οποία χρηματοδοτεί το 80% του έργου, και της τουρκικής εταιρείας διαχείρισης αγωγών Botas, θα αποτελέσει τον νέο άξονα αναφοράς του Νοτίου Διαδρόμου, εξασφαλίζοντας την διέλευση σημαντικών ποσοτήτων αερίου από την Κασπιανή λεκάνη προς τη Δύση. Αν και οι τεχνικές προδιαγραφές του αγωγού δεν έχουν μέχρι σήμερα τελείως αποσαφηνιστεί, καθώς η λεπτομερής σχεδίαση του αγωγού ευρίσκεται σε εξέλιξη, σύμφωνα με προμελέτη που έχει εκπονήσει η Botas, ο αγωγός φέρεται ότι θα έχει διατομή 56 ίντσες και θα έχει μεταφορική ικανότητα που, σε πρώτη φάση, θα ξεπερνά τα 30 δισεκ. κυβ. μέτρα το χρόνο και θα διαθέτει σημαντική ισχύ μεταφοράς μέσω συγκροτήματος συμπιεστών στο Ερζερούμ. Κυρίως, όμως, θα έχει τη δυνατότητα, λόγω του σχεδιασμού και των τεχνικών προβλέψεων που θα γίνουν, όπως διπλασιάσει, σε σύντομο χρονικό διάστημα, την μεταφορική του ικανότητα.

Σύμφωνα με υψηλά ιστάμενες πηγές της Botas, οι επόμενοι δύο μήνες θεωρούνται ιδιαίτερα κρίσιμοι για την πορεία του έργου, καθ’ ότι αναμένεται η υπογραφή της οριστικής διακρατικής συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν, η οποία θα καθορίσει επακριβώς τον προγραμματισμό παραλαβής και μεταφοράς ποσοτήτων αερίου της Socar, αλλά και τις τεχνικές προδιαγραφές του αγωγού και το χρονοδιάγραμμα κατασκευής του. Με δεδομένη την πίεση που υπάρχει από την κοινοπραξία εκμετάλλευσης του πεδίου του Shah Deniz II στο Αζερμπαϊτζάν για προώθηση προς την ευρωπαϊκή αγορά του αερίου του, ανώτερα στελέχη της Botas εκτιμούν ότι η κατασκευή του Trans-Anadolu μπορεί να ξεκινήσει το β΄ εξάμηνο του 2013 με στόχο την ολοκλήρωσή του στα τέλη του 2015 - αρχές του 2016, οπότε και αναμένεται η έναρξη παραγωγής στο Shah Deniz II.

Μετά τον άδοξο αποκλεισμό του ITGI από την κούρσα επιλογής για την μεταφορά κασπιανού αερίου, οι τρεις εναπομείναντες αγωγοί, δηλ. TAP, SEEP (που προωθείται από την BP) κι ο Nabucco West, συγκεντρώνουν την προσοχή των εταιρειών, με την BP, βασικό μέτοχο του Shah Deniz II, να προωθεί επιθετικά την επιλογή SEEP- Nabucco West ως την πλέον αξιόπιστη επιλογή. Με την τουρκική κυβέρνηση να έχει επιμελώς αποφύγει να λάβει δημόσια θέση για το ποιο από τα δύο σχήματα είναι το πλέον κατάλληλο, η επίσημη θέση της τάσσεται υπέρ της υλοποίησης και των δύο σχημάτων δηλ. TAP και SEEP. Κάτι που, ασφαλώς, θα είναι σύντομα σε θέση να εγγυηθεί μέσω της κατασκευής του Trans-Anadolu. Έχει ενδιαφέρον η επιμονή της Άγκυρας για παράλληλη στήριξη και των δύο απολήξεων του Trans-Anadolu, καθ’ ότι μία τέτοια προοπτική εξασφαλίζει την προβολή της τουρκικής ενεργειακής ισχύος στα Ανατολικά και Δυτικά Βαλκάνια.